| |
1 - Hắn đã bao phen tính toan gác bút, nhưng giống như người lính già…khi quyết định giã từ vũ khí cũng là lúc trái tim nghe ray rứt tổn thương vì những tháng năm dài đã trót đeo mang nghiệp dĩ.
Đôi khi hắn nghĩ, làm báo ở xứ sở nầy giống như một cảm tử quân …chết âm thầm trong bóng tối hay gục ngã như một chiến sĩ vô danh. Đời sống hôm nay vội vã như cơn thủy triều xuống lên cuốn xiết, người ta tối tăm mặt mũi vì những áp lực vô hình trong đời sống. Người ta hụt hơi vì những bận rộn không đâu…và người ta cũng thật ngoan ngùy trong tấm lưới bủa vây từ đời sống để không còn thấy mình là kẻ lạ hay quen, khoảng cách giữa hiện tại và ước mơ như không còn giới ranh để kịp buồn phiến hay mặn nồng toan tính. Và sách vở báo chí đôi lúc đã biến thành như một loại hàng xa xỉ đáng bị lãng quên.
Ngày xưa, nghề làm báo viết văn được nhìn như một đội ngũ xung kích trên mặt trận văn hóa và họ là những chiến sĩ quả cảm dùng ngòi bút như nòng súng đánh gục quân thù và đem ánh sáng trả lại cho trần gian. Họ …như người hùng có khả năng châm ngòi cho cuộc cách mạng khắp nơi, hay như những ngọn sóng thần có sức mạnh cuốn phăng đi những tàn dư phong kiến…Người ta choáng ngợp trong hào quang chúc tụng và đôi khi người ta cũng chết dễ dàng trong cơn say thù tạc của thế gian.
Hôm nay, mọi tờ báo đã như chiếc áo sang mùa. Lạnh lẽo. Người làm báo cũng phải khoác lại chiếc áo cho mình. Không giống như xưa, báo chí đã không được dưỡng nuôi đúng mức từ lòng độc giả yêu thưong mến mộ mà nó còm cõi hắt hiu tùy theo thân chủ quảng cáo của mình. Nương tay hay khe khắt, hài lòng hay khó tính. Họ là những kẻ ngoại cuộc lại vô tình là người quyết định tối hậu cho sinh mệnh của chính cuộc đời mình, tờ báo.
Hắn đau lòng. Hắn như lâm trọng bệnh trong cuộc ác chiến không nhận được mặt kẻ …tử thù. Và hắn biết, người làm báo hôm nay chỉ sống giấc mơ có thật về một thiên đường trong trí nhớ của ngày xưa. Đã khuất….
Tờ báo. Hắn nghĩ, nếu chẳng may không còn… thì chắc đời hắn cũng coi như xong. Hắn bâng khuâng không biết mình sẽ làm gì trong quãng đời còn lại. Hắn có tiền hưu để sống thảnh thơi và các con hắn là những kẻ có lòng để chu tất bổn phận làm con. Thật sự hắn không cần tiền từ “văn chương chữ nghĩa “ cho lắm mà điều ưu tư lớn nhất của hắn là làm sao để “chữ nghĩa” tự nuôi nhau. Không ai viễn mơ để kinh doanh bằng nghề làm báo. Nhưng khốn thay nếu …không mộng mơ thì chắc cũng không ai cam tâm nhẩy vào nghề…làm báo !
Để duy trì cho sự sống còn của một tờ báo, hắn phải làm Tuần báo để…nuôi Bán Nguyệt San và dùng Bán Nguyệt San để tiếp hơi cho tờ Tạp Chí Văn Học của mình. Cái vòng đai khép kín ấy coi vậy mà cũng lắm nhọc nhằn và lần hồi nợ nần bỗng dưng như nhện giăng tứ phía. Những sách báo và tạp chí …gởi đến nhà sách như chỉ để dành triển lãm và làm đẹp cuộc đời… đôi khi trở thành một loại hàng …lưu kho đông lạnh. (Thật sự nó vẫn “sống” như một ẩn mặt hạnh phúc, âm thầm nhưng mạnh mẽ trong dòng sinh mệnh của chính nó. Giữa sự giao thoa của những người thương mến dòng văn học nước nhà khi phải lìa xứ xa quê…)
Cuộc đời đôi khi có những điều trái khuấy bất thường. Tạp chí sách báo lại được đón tiếp nồng nàn tại những nơi chốn ít oi người Việt, họ đặt mua báo dài hạn hàng năm, họ gởi tiền ủng hộ khi cần…Họ như rất cần cho một đời sống khác, giống như thứ “hơi ấm từ trời” để soi thấu trái tim trong những ngày cô đơn quạnh quẽ. Và tất cả, người làm báo cũng như người đọc báo đều muốn đi trên cùng một dòng sông. Dòng sông của trí nhớ không muốn mình lãng quên nguồn cội. Sự lắng nghe nhau dù thuận ý hay nghịch lòng vẫn là âm thanh và hình ảnh của chính mình của thân thể mình đã phân ly tan tác. Sự kiếm tìm nhau qua những náo động bất thường hay tĩnh yên ngơi nghỉ của những nơi chốn mà cộng đồng bị xé đôi nghiêng ngửa, đó cũng chỉ là tâm thái trăn trở của một mạch sống cuộn trôi muốn chứng tỏ sự hiện hữu của tập thể mình đang sống như sự khẳng định để tồn tại qua những nỗi trôi của thời thế.
Dường như hiếm khi người đọc hiểu được nỗi gồng gánh gian truân từ quá khứ lâu xưa để chuyển giao đến hiện tại cái sinh khí đương thời của một cộng đồng lớn lao gắn bó như hôm nay. Đó là mộng mơ của người làm báo, niềm hạnh phúc lớn nhất của một đời người còn lại.Như một kịch sĩ đóng trọn vở kịch mình đang diễn cho xong, để khỏi phụ lòng khán giả đợi mong trước khi kịp giã từ sân khấu.
Và, tờ báo. Tên gọi chung của báo ngày báo tuần báo kỳ hay đặc biệt …như những “đứa con trong mùa giông bão” phải bằng mọi cách để trưởng thành. Những người làm báo hôm nay, kẻ có lòng trong đời sống đã phải khốn đốn để “đứa con tinh thần” của mình không phải biến thành quái thai hay …chết non quá sớm. Có quá nhiều việc cho người làm báo hôm nay, giống như toa tàu phải chở nhiều kiện hàng quá tải: từ mục chính trị, thời sự, văn hóa cộng đồng đến thiếu nhi phụ nữ; với sức khoẻ, thời trang hay âm nhạc…vẫn không thể thiếu cho một tờ tuần báo. Nó là hơi thở của cộng đồng là nhịp tim của những bước chân lưu lạc và làm sao để mọi người khi cầm tờ báo trên tay dù dễ dàng hay khó tính cũng tìm thấy ít nhất một vài bài để đọc và hài lòng. Chính nhờ những tờ báo chạy vòng tuần nầy mà đôi khi hắn nghĩ như những người bán hàng rong truân chuyên mọi nẻo để giữ nề nếp, dáng vẻ cho tờ văn học là cô tiểu thư khuê các vẫn còn óng ả thanh cao.
Và cứ thế. Dòng sông lặng lẽ trôi. Khi vơi khi cạn như nhịp thủy triều con nước xuống lên…mà chỉ có gã lái đò mới thấm được nỗi bi ai của kẻ chèo chống cùng con nước nổi trôi đen bạc….
2 - Và. Một ngày kia. Trong mớ E-mail chằng chịt như đám rừng mùa hạ, Hắn bỗng được một tuổi tên rất lạ, Trương thụy Kim Mây, như cơn mưa đầu mùa tạt ngang Tòa soạn. Nghe vui, như tiếng mưa reo tí tách, nhưng thoảng có đôi chút buồn như cơn lạnh trong đêm.
E-mail, ngày..tháng..năm…
Chào ông, tôi là người thường đọc những Tạp Ghi do ông …thủ bút. Thật bất ngờ khi tôi như bị nhập vai trong “Mùa Thu Và Mưa”, tại sao ông hay viết về những cơn mưa đến vậy? Ông viết, như gom cả bầu trời khô khốc cho mưa lũ chợt ào về. Mịt mùng cả lối xưa ngày cũ. Đọc văn ông tôi nghe chừng như mình đang đi trong khoảng trời ướt sũng của quá khứ chập chùng. Miên man. Bất tận, và hạnh phúc là cái bất chợt ngậm ngùi thấy dáng dấp mình não nề trong ấy. Để sau đó hiện tại như mất hút, ủ ê. Đời sống phút chốc bỗng như chia phân, người ta không biết nửa nào là của quá khứ và nửa nào cho hiện tại… võ vàng ?…
Và Hắn.
Thật thế sao cô? Tôi nghĩ là mình viết cho hiện tại ấy chứ. Rất bất ngờ về sự chia xẻ khá lý thú từ người đọc, là cô . À , cô cũng nên cám ơn tôi vì tôi cũng đang đọc những điều cô viết ấy chứ…
Nàng,
Ồ ! Thì cứ cho là ông viết về hiện tại đi. Không ai mua vé lên tàu để trở lui về quá khứ. Và tôi nghĩ, ông là người…cám ơn tôi mới phải. Vì bởi lẽ tôi là một độc giả lý tưởng của các nhà văn. Tôi không đọc những tác phẩm như kẻ ơ hờ rỗi việc hay như một bệnh nhân bị mất ngủ kinh niên. Mà tôi đón nhận tác phẩm mình thích như một người khách lạ với nhiều ẩn nhiệm lạ lùng.
Không có người viết nào …mà không đọc và ngược lại cũng không có người đọc nào lại …không thích viết. Đọc xong những bài của ông, dường như tôi thấy cần phải viết một đôi điều gì đó…
Hắn,
Tôi, khi hoàn thành xong một tác phẩm, tôi vẫn ước ao về phía người đọc cảm thông được những đìều mình cần xẻ chia gởi gấm. Và cũng có thể gọi đó là …chút hạnh phúc hiếm hoi cần được cám ơn từ người viết là tôi, được không thưa cô?
Nàng,
Tôi nghĩ,” người viết khó” sẽ có những độc- giả-khó và từ đó mới có được những tác phẩm hay. Viết. Cách nào đó là sáng tạo nên một thế giới mới giữa những âm sắc hỗn mang được sắp xếp lại theo trật tự mà người viết mong muốn. Và người đọc, có nghĩa là phần “tác phẩm“ đã hoàn thành. Cũng từ đó sứ mạng của người viết …đã xong !
Đọc. Lại lần nữa cho tác phẩm hồi sinh theo cái nhìn của nó.. (mà đôi khi, đó lại là“cái ngoái nhìn”với thập phần phản trắc!) Vì, ông đồng ý chứ? mỗi tác phẩm có sinh mệnh riêng của nó mà người viết không thể dự phần! Giống như quả bóng khi tung ra…nó là của sân chơi với tiếng hò reo” hoan hô” hay “đả đảo” mà tên cầu thủ chỉ đành nhìn quả bóng trôi lăn…bất lực!.
Trong tác phẩm mà tôi đã đọc, người bạn thuở xưa của ông, bất chợt, như cơn bão rớt, tìm đến. Đã kéo thốc cái quá khứ biền biệt trở về và ông chỉ xuất hiện như một “ cái cớ” để hắn gây mưa! Và hắn phải cám
ơn ông (vì chỉ với ông, khoảnh khắc mịt mùng tưởng chừng như xa khuất đã quay về. Nồng ấm. . ông Hay ông phải cám ơn hắn , vì hắn đã cho ông cái hạnh phúc của kẻ lắng nghe?
Hắn: A! nếu quả như lời cô nói, người đọc thường cũng thích viết những điều họ nghĩ (từ những bài đã đọc). Vậy thì tôi cũng rất thú vị để chờ đợi “đôi điều cần viết” từ cô nhé !
Nàng: Ồ! ông ạ, viết cho tờ báo của ông hay báo khác tôi thấy nó cũng giống như mỗi chuyến đi... chơi . Tuy sự nôn nả có phần khác nhau đôi chút, giống như người du khách muốn thay đổi một phút nghỉ ngơi ..vì chỗ nằm ở khách sạn có thể thú vị hơn nơi phòng nhà . Đá bóng mãi ở sân vườn rồi cũng đâm “chồn chân mỏi bước”...
Chúc ông một buổi sáng bình yên ông nhé!
Rồi chừng như lâu…Vắng e-mail của nàng, hắn nghe giấy chữ như thênh thang hiu quạnh. Cái lối nói chuyện nửa vời lấp lửng như đám mây ngập ngừng giữa bầu trời véo von nắng gió làm hắn nghe ngộ nghĩnh làm sao. Hắn nghĩ có lẽ mình nên viết một …đôi điều cho cô ấy …
Chào ông, buổi tối! À, ông nhỉ, hổm rày em lại đến đó….cái thị trấn trên cao. Los Gatos. ấy mà. Ông không biết cái thành phố này sao? Tiếc nhỉ, Rancho Rinconada de Los Gatos hay The corner of the cats cũng thế. Nhưng đó lại là một loại Mountain Lions ông ạ …không dưng em lại mĩm cười một mình khi nhớ trong đời họ hay ví bóng dáng người đàn bà ngoan ngùy như con mèo ngáy ngủ …nhưng khi cần thì cũng sẵn sàng vươn dài móng vuốt như loài sư tử núi nầy vậy ông ạ. Chậc! em ấy hở? em thì lại không hiền như mèo mà cũng không....dữ dằn như sư tử …núi đâu ông ạ. Ông biết không, hồi nào giờ em chỉ đến cái thị trấn nầy vào ban sáng....Starbucks và ly café thơm vị ngọt và bức tranh cổ” Turn of the twentieth centery” như váng vất cả một vùng núi đồi xa khuất hương thông. Ánh mắt náo nức của người đàn ông với khoảng rừng bát ngát và nụ cười như nỗi cô đơn rực lửa của người đàn bà đã bị chìm hút cả quãng xuân thì trong những căn nhà gỗ nâu buồn bã...
Nay em đến lúc thị trấn ban chiều …nhìn thành phố như người đàn bà đứng tuổi. Lắng yên và ngơi nghỉ. Mỗi thời khắc đều có những nét dịu dàng và nỗi cuốn hút riêng tư của nó đấy ông ạ. Như niềm vui phù phiếm của những sáng ồn ào và nỗi quay về thinh lặng của buổi chiều lắng sâu đằm thắm. Thị trấn…với cái khoảnh khắc khác biệt, chợt lạ lùng như một mệnh phụ kiêu kỳ nhưng tĩnh tạc. Đài các mà cô đơn…ông ạ.
Đó là message mà em muốn gởi tới ông khi chừng như ông nghe mình vẫn « đứng bên đời hiu quạnh ». Trái đất mình đang trú ngụ già ghê đi chứ ông nhỉ, nhưng hoa tươi vẫn nở được từ lòng đất cằn khô và đời vẫn vui vì còn hoa và trái…
À ! quên chúc ông một đêm an lành.
3 - Hắn muốn gợi chuyện với nàng…cũng có thể như một cái cớ để tìm về mình qua một người đọc với đôi nét thông minh và nhậy cảm như nàng. Như chút thoải mái với ly café nơi Stabucks vào những buổi sáng cuối tuần thư giãn.
E- mail, ngày…tháng…năm.. « ..Em viết thư cũng hay như viết văn. Dù sao cũng cám ơn em đã bỏ thời giờ đọc mấy bài trong mục Tạp ghi của tôi ..
Dạo sau nầy tôi bận bịu nhiều thứ quá nên đôi khi viết…không ra hồn. Cứ viết xong lại delete… À, em nghĩ thế nào về những người được gọi là « nhà văn » ?
Nàng : Thì viết …đôi khi cũng như mình… chạy xe thôi ông ạ. Có lúc phải hộc tốc vội vã nơi freeway, có khi lại thong thả nơi đường đèo rồi cũng có lúc phải rẽ lối vào local để dưỡng sức chứ ông. Dù thế nào thì “còn viết được!”… vẫn là một điều phải tạ ơn đời sống.Vì ông ạ, ít ra người viết cũng sống được về những điều mình nghĩ trong chính tác phẩm của mình. Ông không cho đó là một hạnh phúc tuyệt vời hay sao ?
Câu hỏi của ông …là một “câu hỏi lớn” đấy nhá. Rất tiếc, nếu có khả năng em đã có thể viết thành một bài tiểu luận rổi ông ạ.
Em nghĩ. Nếu người xưa cho “văn dĩ tái đạo” thì hôm nay người ta bảo nhà văn là kẻ đánh thức lương tâm nhân loại. Hay thật nồng nàn, người giữ lửa cho hơi ấm từ trời… Quá nhiều “nhãn hiệu” cho một việc làm và dường như người ta cũng đòi hỏi thật nhiều điều nơi một nhà văn…em thấy hình như không được công bằng lắm khi em là người đọc. Với em, viết trước hết là giải tỏa những bức bối như người ta phải khai thông một khúc sông mắc cạn hay mở sáng một khoảng trời lấp lánh đầy sao …mà đôi khi chính những kẻ quanh ta đã làm cho giòng sông phải ngậm ngùi câm nín, khi sự tối tăm đã xô giạt con người quay đi muôn phía và tiếng nói như một cảm thông đã phải bỏ mũ qui hàng. Lúc ấy, viết là một cái gì cần thiết vô cùng ông ạ. Có thể nói không ngoa… “viết” đã trở thành một mê đắm mà người ta đôi khi gắn bó thiết thân hơn với cả người tình. Vì chính ngay khi đó, những cảm xúc rất-thực được phơi bày dàn trải…và người viết như bước đi trong “mê lộ ” muôn trùng.
Nhưng cũng thật buồn khi em thấy có khối kẻ nói dối nhưng “viết như thật” rất hay, ngôn ngữ nói thì nhát như loài hươu nhưng văn chương thì hung hãn như loài hổ.
Em cũng hiểu văn chương có “ đạo lý riêng” của nó mà xã hội không thể đóng vai quan toà để vấn tra hay thẩm định. Nơi ấy…. những nhân vật được hình thành đã sống trọn vẹn thủy chung cho những đam mê của chính họ…và cách nào thì họ cũng đã góp phần làm nên cái định mệnh của đời mình. Trong đó một thế giới khác đã có mặt …hoàn hảo hơn hay cũng đổ vỡ hơn, đằm thắm hơn hay cũng hoan lạc hơn...Đã như một ngang nhiên bước ra khỏi những lề thói của xã hội áp đặt, róng riết bủa vây khiến đôi khi con người cũng giựt mình thảng thốt...Không là đào thoát mà là một thách thức hào hùng, khốc liệt về cảnh giới thiên đàng hay lối đi địa ngục mà nhà văn đã sáng tạo ra và tự chịu trách nhiệm lấy …với chính mình.
Thế nên em trân quý những tác phẩm cũng như trân quý nhà văn vì dù sao họ cũng thay mình để nói cùng mọi người bao điều dễ thương trong cuộc sống…mà đôi mắt em, trí tưởng em không thể nào thấy được những ngỏ ngách thâm sâu của đời sống quá ư huyền nhiệm! Ông nhỉ. Và em cũng cám ơn ông, một nhà văn trong những nhà văn.
E-mail, ngày…tháng…năm…
Hắn : Cái “nhân dáng của người viết”…khá thú vị đấy em ạ. Chắc không đến nỗi nhàm khi tôi muốn cám ơn em lẩn nữa.
Nàng: …Ông đừng quá bận tâm…dù trong đời sống đôi lúc ta cũng vẫn thường nợ nhau một tiếng cám ơn hay đôi lời tạ lỗi.
Đó là niềm vui trong cuộc đời như khan hiếm những niềm vui. Đó là hạnh phúc cô đơn trong lòng đời như vắng tanh đồng điệu. Là sự tương ngộ tuyệt vời giữa đôi bên: người đọc và người viết, như được thấy cái thênh thang của bầu trời nới rộng …như xác tín được cái thông điệp đã gởi tới trần gian …mà qua tác phẩm, người viết muốn chuyển tải đến người đọc. Âm thầm nhưng trọn vẹn. Thong thả mà thủy chung.
Ông có nghĩ, người viết trong giây phút ấy trở thành “một Thượng đế toàn năng”? vì người đọc đã bị phủ phục hoàn toàn…Sau phút giây giao thoa ngắn ngủi ấy người đọc trở về cái thế giới bất ổn của mình và tất nhiên có chút lửa như mớ hành trang hiếm quý vào đời. Vì người viết. Khi viết như một xóa bỏ chính mình, thực sự đã quên lãng cái tôi dễ ghét của mình …Nhưng phải chăng cùng lúc…một bản ngã khác vượt thoát, hóa thân trủm lấp và bàng bạc khắp cùng trong tác phẩm. Và kỳ diệu thay! người tạo ra tác phẩm thì luôn sống trong sự cô đơn lặng lẽ nhưng kẻ đón nhận tác phẩm như người nối tiếp cuộc hành trình lại thong thả bình an!…
Nhà văn mãi mãi vẫn là người khởi hành trong đơn độc…nhưng điểm đến lại vinh quang. Cuộc hành trình đăng đẳng với ước mơ thống thiết là sẽ tồn tại với tác phẩm của mình qua một tác phẩm để đời nào đó.
Tác phẩm hay nhà văn? Sủng ân !? và hạnh phúc !? Một bất trắc nào đó… cũng như quả bóng bất ngờ bị dội ngược ...và văn chương cũng có thể biến thành một thảm họa…vì sự bạo hành luôn đe dọa và phủ vây con người trong từng phút từng giây. Cuộc hành trình đôi khi chệch hướng và viết đã trở thành ách nạn. Coi vậy mà cũng …khó thoát lắm ông ơi!
E-mail, ngày…tháng…năm…
Hắn :…Thì đời sống như em biết, vốn là chuỗi tương tục của những khổ đau và hạnh phúc, bất trắc và bình an. Tôi tin một phụ nữ thông minh như em sẽ nghiệm trải ra những điều tươi thắm của cuộc đời và vượt thoát yên lành……
Nàng: Chậc! ông ạ, trớ trêu thay chính những điều ông nghĩ đã làm trái tim em phải nghẹn ngào thương tích. Cuộc đời ít khi chiêu đãi hay hào sảng với những kẻ có lòng nhưng rất sẵn sàng để hất tung mình lao lung khánh tận. Hạnh phúc cơ hồ như chỉ bầu bạn với những người đàn bà bình thường không lý tưởng hay viễn mơ:" Bao tháng năm làm thân ốc biển/ Chỉ mong cả đời là những ngày xuân /Đâu phải đại dương thèm làm cơn sóng dữ/ Bởi cánh buồm chưa mở lối xuân sang"…
Ông ạ, Em như chỉ nghe có tiếng réo rắt của trái tim em dạt dào sóng biển: Hãy bước lên đời nhau / Nếu em thấy môi cười gượng gạo/ Không phải nắng mưa phai màu áo / Tóc chẳng còn xanh/ Mà nụ cười vẫn còn màu đỏ trái tim anh/ Em cũng biết / Thời gian không tưởng tiếc / Chỉ có chúng ta thương xót trái tim mình/ Hãy bước lên đời nhau / Nếu đôi chân chẳng ngại phong trần…/
Em, đôi gót sen hồng như say khướt giữa lòng cuộc đời phong trần trăm nẻo. Em, mãnh liệt và đắm mê. Cái thế giới hương sen tỏa ngát của yêu thương và tin tưởng. Giòng sông nào cũng chứa rác rưởi lẫn phù sa, sen tỏa hồng từ bùn lầy nước đọng. Cuộc đời nầy mình đâu chỉ yêu thương khi cảm nghe thuận lòng hay hạnh phúc, mà chính khổ đau đã thắp sáng trái tim mình, phải thế không ông? Đời sống vốn bất toàn hơn mình tưởng, giống như mặt đất đã cho ta bao hoa trái thì cũng bao phen gây hấn với nhiều thảm họa kinh hoàng. Ông thấy thế không? Phải kham nhẫn như giòng sông và từ bi như núi thẳm mới có thể đón nhận được tất cả…để tim mình không mòn mõi yêu thương chứ ông nhỉ?
E-mail, ngày…tháng…năm…
Hắn: Mỗi lúc nhận được thư em như một đìều hạnh phúc… Em cũng là một người thánh thiện đấy em ạ…mà em cũng biết, bất kỳ người nào có một tâm hồn đẹp đều phải chin mùi khổ đau như để lọc sàng hạnh phúc cả mà…
Nàng: Không phài nói để ông…buồn. Lại cũng không phải để em vui vì có …thêm người cùng khổ. Mà thực tình thì cuộc đời cũng chẳng có gì vui…khi rất muộn màng để hiểu được hạnh phúc thật sự chỉ là niềm an tĩnh giữa những cái mình đặt tên là khổ-đau hay hạnh- phúc mà thôi ông ạ.
Và như thế, đôi khi em cứ viết, cho chính em…như một dàn trải những nỗi niềm thẳm sâu khuất lấp trong trái tim. Vì hơn ai hết, em là người thấu hiểu được nỗi thống khổ của mình được trải thêm lần nữa. Bây giờ thì em không còn trẻ để ngồi đếm hết được những nỗi buồn nhưng cũng không quá già dể quên đi nỗi khổ. Ngẫm lại những nỗi buồn như trái chín đã không đủ sức để bám cành…cũng như niềm vui không đủ chỗ để đơm hoa tựu trái. Cho nên cây vẫn thản nhiên…dù xuân tươi,hạ trưởng, thu tàn hay đông giá…ông ạ !
* Rồi cũng lâu. Nàng lặng thinh biền biệt như đám mây mất hút ở cuối trời. Hắn chợt mĩm cười với mình, cũng muốn “gọi gió cho mây ngàn bay “ đến như chút lãng mạn vẫn chưa phai của thời xa xưa cũ.
E-mail, ngày…tháng…năm…
Chào em,Trương thụy Kim Mây! Em vẫn bình an chứ? Em đang làm gì thế nhỉ?
Nàng: Ồ! Chào ông, em vẫn thường. Cái bình thường lặng lẽ như mỗi sớm mỗi chiều nhìn mặt trời chiếu rạng ở chân mây và lắng sâu sau dãy núi thấp trước mặt.
Này ông nhỉ, thật là ngộ nghĩnh khi em thầm nghĩ, phải chi ông gọi em là “Mây”…thì có lẽ đời em đã rút ngắn được đôi bước gian truân. Đàng nầy ông cũng bắt chước như cuộc đời, như những người quen cứ thích gọi em một loạt, “trươngthụykimmây”.Vì dễ nhớ ? Vì khó quên ? Hay đỡ chói chang hơn là “Mây” …cộc lốc? Ông ạ, gọi tên mà kèm luôn cả họ chẳng khác nào như gom cả định mệnh người ta mà “quăng” về một phía vậy đó. Chả trách sao cuộc đời em chẳng dài thêm bất trắc!
Hắn: Cái tên gọi, nó cũng dự phần làm thành định mệnh cho đời mình rồi em ạ!” Bất trắc!” dường như em hay nhắc nhở đến.Vậy những người quanh em có dự phần chia xẻ cùng không ?
Nàng: Đời sống mà ông nhỉ. Đôi lúc buồn như loài cây tróc gốc trơ cành mà vẫn phải nói cười như kẻ lạ với chính mình….Và bạn bè, cái quá khứ không thể đoạn lìa như toa tàu chật khít những tưởng nhớ lâu xưa. Đôi khi lẩn thẩn buồn em nghĩ, một bất chợt nào đó…con người bỗng thấy “đời mình là những quạnh hiu.” Nhìn phía trước con đường mình đang đi…mỗi lúc như gần hơn và hẹp lại. Con người đâm hoảng. Rồi như trong cơn phiêu hốt người ta mong muốn kiếm tìm bằng mọi cách.
Em thấy những người bạn của em hân hoan nơi bàn tiệc. Có lẽ nơi đây họ tìm gặp mình một cách vẻ vang nhất vì không ai nỡ “say no” với cốc rượu đang cầm. Và như thế, con người tự lừa đảo chính mình nhưng cứ tưởng là mình vô cùng thành thật .
Lại có kẻ trong “võ trường chữ nghĩa” rắp tâm bẻ vụn văn chương, múa may như anh mãi võ nơi gánh xiếc sơn đông để mưu sinh độ nhật và đời sống nghiễm nhiên biến thành một cuộc tiếp sức dài hơi. Đau đáu. Nặng nề.
Nhưng nơi chốn khác “văn chương” là cánh rừng đầy mùi hương quế mà con người khi bước vào như rơi trong mê lộ không cùng. Họ hy sinh thực tại đang sống cho thế giới mộng tưởng của mình. Họ nghĩ mình là Thượng đế trong vũ trụ sáng tạo những mô hình tuyệt đẹp cho trần gian. Nhưng đó phải chăng cũng chỉ là phóng ảnh cho nỗi cô đơn của chính mình trong chốn nhân gian trần trụi nầy mà thôi.
Có người ẩn náu bình an trong dòng thơ mượt mà óng chuốt. Nhưng thơ và đời sống là những trái ngược nao lòng. Đời sống với những điều rất thật rất bất ngờ…còn thơ là viễn mơ và hoài vọng …dù thơ thành hình từ đời sống nhưng thơ không là đời sống. Đó là một “sự sống” trong “cái chết” bi đát giữa lòng cuộc đời.
Có kẻ là người đọc. Mê mải. Như một cuộc rượt bắt, bố ráp chính mình mà trong đó văn chương như gắn thêm đôi cánh. Và họ: những kẻ không đủ sức để bươn xa.
Thấp thoáng em thấy có người ẩn mình trong huyền nhiệm tự xây tượng tô vẽ chân dung mình như trong đền thánh để tôn thờ chiêm ngưỡng. Họ khóa kín mọi ngõ ngách không để ai bước vào cũng như không hề nghĩ cách để chui ra…! Mặc dù tai vẫn lắng nghe tiếng chim hót vang trong ban sáng và mắt vẫn cố nhìn những vì sao đang lấp lánh trên bầu trời. Họ nghĩ họ thương
thế gian như Thượng đế (nhưng họ quên) không ai thương mình hơn …chính mình.
Vì mình chỉ dựng một Thượng đế cho chính mình để sụp lạy tôn vinh (hay đó cũng chỉ là phóng ảnh của chính mình cho kiếp lai sinh!?)
Có kẻ như ôm khắp cả chân không thinh lặng, như vui buồn cùng núi cao mây bạc nhưng lại quên cuộc sống vẫn đi bằng đôi chân trên mặt đất mà lắm khi hạt cát vướng trong chân còn thấy phiền lòng khổ ải. Có lẽ mãi say trong cơn mộng nên đã quên chân không (blankness) vẫn là một dung nạp tận cùng không một điều gì phải loại bỏ hay quay lưng.
Em thấy. Tất cả họ như ồn ào chọn cách để ra đi cho …êm thắm và sự chuẩn bị như quá đỗi kỹ càng. Ông có thấy thế không? Với em, mình cứ sống! mở toang mọi cánh cửa, không hân hoan cũng không sợ hãi. Sự tĩnh thức vốn có tất không dễ làm ta lay động theo gió chướng sang mùa…ông nhỉ?
Hắn: Cuối tuần em vẫn đi Starbucks đấy chứ? Ngày nào tôi cũng Starbucks. Có thể…một hôm nào đó… em đi Starbucks với tôi nhé!
Nàng: Ông có nghĩ, lắm lúc người ta vì “ghiền” ngồi nhìn một góc phố một con đường một khoảng trời một vạt nắng …hơn là ghiền cái vị café đắng chát đậm đà ông ạ.
Ừ thì, một buổi sáng nào đó chắc cũng nên đi Starbucks với ông một lần chứ nhỉ. Ta thử đến Los Gatos , Old Town, cái thị trấn trên cao lạ lùng ấy, một phố cổ nhỏ và đẹp một cách bình an nằm bao quanh chân đồi.Như người đàn bà vương giả kiêu kỳ mà tĩnh lặng. Thoáng nét rạng rỡ mà ẩn khuất, cô đơn.
Cũng bằng ấy chuyến đi, người ta có thể xuôi về phố thị rộn ràng để trộn lẫn vào cái vội vã, phiền trược của một kiếp người…Song nếu ngược về Los Gatos ngưòi ta có thể lắng nghe được sự yên tĩnh của chính mình hay của người khác …Đôi khi của cả một góc trời đang tỉnh thức diu dàng sau chân mây…Và biết đâu chừng sau đó ông lại chẳng mang ”Ly café buổi sáng và Em” vào những dòng Tạp ghi trên tờ báo của ông ấy nhỉ? Cũng như em đang mấp mé cho một bài viết ngắn có thấp thoáng bóng dáng ông trong ấy. Tất nhiên người đạo diễn phải biết cách sắm vai cho nhân vật mình xuất hiện như một kẻ lãng du. Bất chợt và tình cờ …trong cái thị trấn cổ. Như chẳng hề có sự tình cờ và bất chợt nào...
4 - …Nhưng rồi Hắn cũng như Nàng …Họ không bao giờ gặp nhau nơi café Starbucks mà hắn vẫn thường ngồi để tán gẫu với bạn bè hay đến cái thị trấn trên cao, một Old Town của Los Gatos mà nàng nhìn như một mệnh phụ với những nét đẹp cổ kính muộn màng…khi niềm vui đã lắng đi chỉ còn nỗi buồn đậu lại với những buổi chiều tĩnh lặng trên cao. Đơn độc.
…. Mà vào buổi trưa mùa hạ…nàng đến tham dự buổi ra mắt sách cùng với người bạn xa xưa đến từ xứ Hòa lan nhỏ bé và hiền hòa….
Đó là một gặp gỡ tình cờ giống như cơn mưa đầu mùa hạ…thoắt đến chợt đi không để lại âm hao dấu tích.
Nàng nhớ rất rõ trong e-mail mà Nàng đã gởi đến hắn,… Ồ! nhỉ, để em sẽ kể ông nghe về “cơn mưa lạ” từ cuộc đời sống cơ hồ như mòn mỏi thân quen nầy ông nhá…Tại sao dòng sống lại có những khắc thời ẩn nhiệm lạ lùng đến vậy ông hở? Thanh Tâm, cô bạn em từ thuở nào xa khuất của hơn ba mươi năm…mà em vừa găp lại. Cái bóng quá khứ chợt hiện về, rỡ ràng như mới hôm nào còn xao xuyến bước chân trên thềm lá cỏ của Trưng Vương ngập tràn bóng nắng. Tâm đến …như cô bé từ câu chuyện cổ tích hiện về làm tròn niềm ước mơ hạnh ngộ. Hiện tại như vỡ toan…và quá khứ ùa lấp khiến người ta như thơ trẻ hồn nhiên …
…Tâm như cô bé thênh thang trong bước chân
lưu lạc đến tận phương trời biền biệt của Netherland thơ mộng. Nó kể, “Mi ạ, ta ở đó…hiu quạnh trong góc đời tưởng đã lãng quên mất hút. Một đất nước yên tĩnh đến lạnh lùng: Hòa Lan, cô gái muôn đời son trẻ… với chút ngại ngùng cách biệt… như quay mặt với cái thế giới hỗn tạp bên ngoài. Hòa Lan đẹp mượt mà đằm thắm vì Hoà Lan hoàn toàn không có núi đồi bao phủ để mây có thể… giăng mắc tự tình đâu mi ạ. Mi còn nhớ nhà Triết học Rene
Descartes với“Cogito ergo sum”?...trong khoảng trong khoảng thời gian 20 năm cuối sống ở Hòa Lan ông đã viết“ Thượng đế tạo ra thế giới nhưng người Hòa Lan thì tạo ra nước Hoà lan.”(Dieu créa le monde, mais les Hollandais créèrent la Hollande!)
Hoà Lan nổi tiếng với con đê chận biển Noordzee và công trình làm đê chắn sóng Delta dọc theo bờ biển miền Tây. Đặc biệt là cửa sông của Hoà Lan lúc nào cũng đóng kín chờ khi thủy triều lên thì cửa sông mới được mở vài giờ để mạch nước giao lưu ra biển...
Thì ta đã nói với mi rồi, xứ sở của bao chuyện lạ kỳ mà…Amsterdam là thủ đô nhưng Hoàng gia thì lại ở Den Haag (The Hague) và nơi nầy nổi tiếng vì có Tòa án quốc tế. Mi có nghĩ, mỗi nơi …mỗi đất nước thi khác nhau nhưng chiến tranh và đau khổ thì mọi nơi mọi chốn đều không có sự khác nhau nên một Rotterdam của năm 1945 đã bị phi cơ Đức dội bomb phá hủy hầu hết khiến dân chúng phải đi bộ di tản hơn 150 km để lánh nạn như mình cũng từng đớn đau bỏ lìa những thành phố lớn để tìm mọi cách ra đi vậy mi ạ….
Ồ, mi đã nhắc chứ không thì ta quên mất… Hòa Lan là xứ hoa tulip mà…đó là giống hoa mà gốc ở Turkey. Keukenhof là vườn hoa mùa Xuân lớn nhất thế giới đã thu hút lượng du khách rất cao trên thế giới đến Lisse để thưởng lãm vì nó chỉ mở cửa vào lễ hội Easter. À,”Queen of Night”ấy mà, đó là loại tulip đen tuyền như nhung, còn tulip tên "smaragd" thì xanh như ngọc bích…và "mosaic" lại có nhiều màu hòa hợp nữa mi. Hòa Lan không phải nhọc nhằn vì những dãy núi điệp trùng như đất nước của mình đâu mi ạ…mà chỉ có kinh rạch sông ngòi chằng chịt…nên xe đạp là loại phương tiện rất phổ thông. Người Hòa Lan nổi tiếng là một dân tộc yêu chuộng du lịch nhất thế giới mà. Mi thử tưởng tượng…có thú vị không, khi có hệ thống đường xe đạp riêng chạy khắp đất nước Hòa Lan với bảng chỉ đường màu đỏ. Người Hòa Lan nổi tiếng về đặc tính thích phiêu lưu mạo hiểm và là một dân tộc yêu chuộng du lịch nhất thế giới, buồn cười nhất là người lãnh welfare cũng được quyền mỗi năm lãnh một tháng lương để đi nghỉ hè…
À, nơi ta ở? Đó là một nôi làng nhỏ hiền hậu của miền Bắc xứ sở Hoà Lan…có cái tên thật lạ,
Sexbierum. Nhưng mi đừng vội nhăn mặt vì nơi đây không có“sex”mà cũng chẳng có”bia” hay …ruợu” rum” gì cả đâu nghe mi ạ…”
ThanhTâmvậy đó, giản dị mà thân tình…chừng mực nhưng nồng nàn đã nhấc bỗng nàng rời khỏi cái thế giới bé nhỏ của mình mà từ lâu như rong rêu khiến bước chân nàng ngại ngần đây đó. Nàng không thích đám đông vì lần nào dường như nàng cũng mang về cho riêng mình chút vương buồn thất vọng. Nhưng ThanhTâm như say ngất trong những ngày chói nắng ở San Jose…Nó thèm được tan biến trong lòng phố chợ giữa những âm sắc thân quen xưa cũ. Nó khát bỏng như cây cỏ nao nức hồi sinh của hơn 30 năm nơi phần đất hiền hòa lặng lẽ chỉ có sóng nước rì rầm và những cánh hoa Tulips muôn màu rực rỡ. Quá khứ như thứ bóng tối đã ngủ yên chợt bừng bừng tỉnh giấc dù muộn màng nhưng cần thiết dù ít ỏi nhưng cũng đủ ấm lòng. Cho mình cho bạn giờ đây như những cánh chim bạt ngàn xa xứ mà chút thinh âm cũng chừng như khơi dậy làm tỏ rạng cả bầu trời.
....*Vậy là nàng đưa Tâm đến đó để tham dự buổi sinh hoạt văn học ra mắt sách của một nhà văn quá cố. Đa số khách tham dự là những người đã từng quen biết nhau trong văn giới cùng làm công tác bảo trì nền văn học nước nhà. Mục đích thì chỉ một nhưng cách thức thể hiện thì đa phương và đôi khi cũng khó thuận hòa. Nhóm quá khích thì cho văn học cũng là một tập hợp chính trị nên cần thể hiện đường nét rõ ràng và cứng rắn. Kẻ lạc quan lại nghĩ, văn chương là trạng thái dung nạp được cả những mâu thuẩn đ nghịch đường khi cần chọn hướng đi riêng tư cho chính nó. Quần chúng dù có ồn ào hay thầm lặng thì những tác phẩm vẫn cứ tiếp tục khai sinh và những tờ báo vẫn hình thành.
Tâm và nàng chọn một chỗ ngồi khiêm tốn và thoải mái gần lối đi phía cuối phòng. Giờ khai mạc chừng qua cũng hơi lâu mà Ban tổ chức và đám đông vẫn còn như bận bịu chuyện trò. Người tham dự thì cứ từ tốn đến và ngó quanh quất để tìm kiếm người quen thay vì “ổn định chỗ ngồi” như thỉnh thoảng nơi một góc nào đó, phía sân khấu từ chiếc micro vẫn vang lên nhiều lần nhắc nhở. Nhỏ Tâm liếng thoáng bấm tay nàng:
- Mi xem những người vừa tới ngồi ngay trước hàng ghế mình đấy…họ “moa” “toa” chào đón nhau inh ỏi nghe vui tai và thân tình quá hở mi.
Nàng trả lời bạn, “ Thì… một nơi mà ai cũng quen nhau ...mà nhỏ ”
Không như nàng hờ hững, Tâm có vẻ thích thú lắng nghe cái ồn ào của đám đông từ mọi phía, nhỏ nói. “ Mi biết không, nơi ta ở …tịch liêu như một ốc đảo…người đầu sông kẻ cuối sông. Muốn tập họp nhau để có buổi hội thảo văn nghệ đã phải toan tính cả đôi năm… cũng như vui vẻ để gồng gánh những chiếc vé máy bay cho văn hữu tựu về…”
Nàng bắt đầu khó chịu vì cái trể nải hầu như đã trở thành thông lệ cho mọi buổi họp hành. Nàng để Tâm ngồi đó và ra ngoài cửa để mua sách tặng bạn. Nàng thấy mình bỗng nhiên ngộ nghĩnh như con sóc luồn lách qua đám đông …giờ nầy phần lớn như những đám mây… đã xé ra từng cụm nhỏ. Họ lao xao thăm hỏi người nầy hay hân hoan tra vấn người kia…Mỗi khuôn mặt mỗi tuổi tên…trong phút chốc như từ quá khứ đang tìm về dự cuộc. Dường như …họ đến, tham dự buổi “Ra mắt sách” chỉ là cái cớ để được gặp nhau. Bình an với chính mình qua những“hiểm họa văn chương” và sòng phẳng với người quá cố khi sự có mặt như nén nhang được thắp lên làm đẹp lòng ngày họp mặt. Tự nhiên nàng nghe như mình tan chảy giữa đám đông và tình cờ đã chạm thấu được nỗi cô đơn đang rực lửa trong lòng họ. Gặp nhau! Khỏa lấp hụt hơi bằng những mẫu chuyện không đầu đuôi xuôi ngược, những ráp nối vô chừng…Hay thắp sáng cho nhau về những quạnh quẽ của ngày qua, đã mất….?
Mi ơi, TrươngthụyKimMây ơi ta đây nè..! Tiếng nhỏ Tâm ơi ới như gã lái đò trên khoảng sông huyên náo của trí tưởng nàng….
Rồi tác phẩm như khúc phim được dựng lại chớp nhoáng dưới mắt những văn hữu nhiệt tình. Cái bóng tối quá khứ của tác phẩm như lùi xa khiến đám đông cảm nghe được vẽ mượt mà của khắc thời hiện tại. Tác phẩm lần nữa như được khai sinh và tác giã vẫn tồn tại với chính tác phẩm của mình…
…Rồi đám đông ra về…khi buổi họp chưa tàn. Diễn giã tự nhiên trơ trọi giữa những hàng ghế trống cơ hồ có thể lắng nghe tiếng nói mình loãng tan và dội ngược. Bất chợt có người nhận ra hắn và mừng rỡ.Vậy là …hắn! và nhóm bạn ngồi trên hàng ghế trước mặt nàng đó sao?
Ôi, đời sống quả có những bất ngờ lý thú vậy ư!
*Tâm xiết nhẹ tay nàng, khi hai người là những kẻ cuối cùng ra về ...” mi vẫn là người sống với những điều lý tưởng như xưa KimMây ạ.”
Đám đông dù ồn ào hay không kiên nhẫn …thì nhiệm vụ của họ phần nào cũng coi như đã xong khi tác phẩm được trình làng và thở bằng hơi thở mới. Sự vận hành của dòng văn học vẫn có hướng đi đặc thù của nó không nằm trong “giao lưu” hay “đóng kín”. Nó như dòng nước từ nguồn… tuôn đi muôn nẻo. Khi qua ghềnh thác hốc cây thì nhu nhuyển lặng thầm, lúc đổ dốc thuận dòng thì ồn ào vang động. Không ai là kẻ chắn giữ được cuồng lưu hay sóng nước.
Hắn? hiền và trầm lắng. Vẫn nghĩ nàng chưa thể biết mình dù hắn đã ngoái lại nhìn nàng khi nghe cô bạn gọi tên. Nàng, một khuôn mặt buồn nhưng đậm nét bình an…cũng tin là chỉ riêng mỉnh biết hắn. Và nàng cười khi nói với Tâm như thì thầm với chính mình…”một nơi chốn mà ai cũng có thể gặp nhau….”
|
|
