| |
“Dĩ nhiên, vấn đề là chúng ta hiểu sai ông ta nhưng ông ta cũng hiểu lầm chúng ta,” một chuyên gia nghiên cứu Nga nói về Vladimir Putin.
Photo by Pavel Bednyakov / Sputnik / AFP / Getty
Hăm dọa Hạt nhân, sáp nhập lãnh thổ bất hợp pháp, hàng trăm nghìn thanh niên Nga bố ráp và đưa ra tiền tuyến ở Ukraine, đường ống dẫn khí đốt đến Âu châu dưới biển bị nổ tung một cách bí ẩn. Sau vô số đồn đoán, giờ đây chúng ta có thể khẳng định chắc chắn rằng: đây là phản ứng của Vladimir Putin khi bị dồn vào chân tường.
Trong suốt bảy tháng chiến tranh khủng khiếp ở Ukraine, Tổng thống Joe Biden đã giữ đường lối kiên định khi nói đến cuộc xâm lược của Nga: mục tiêu của ông là giúp Ukraine giành chiến thắng đồng thời đảm bảo rằng chiến thắng không khơi ngòi Chiến tranh thế giới thứ ba. Nhưng khi lực lượng Nga đã trải qua những thất bại trên chiến trường do Mỹ hỗ trợ trong những ngày gần đây, Putin đã phản ứng bằng cách tăng cường áp lực. Không rõ bằng cách nào Washington có thể tiếp tục theo đuổi cả hai mục tiêu đồng thời, vì Putin đang giữ Ukraine - và phần còn lại của thế giới - làm con tin cho các yêu cầu của ông ta. Hôm thứ Sáu, Putin có kế hoạch khẳng định kết quả của điều mà Chính quyền Biden đã nghiêm khắc gọi là "cuộc trưng cầu dân ý" giả tạo như một cái cớ để tuyên bố các vùng lãnh thổ do Nga chiếm đóng ở Ukraine là một phần của Nga. Làm thế nào Biden, hoặc Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, hoặc bất kỳ ai khác tin tưởng vào trật tự quốc tế có thể đồng ý với điều đó?
Tuy nhiên, Donald Trump và nhóm cổ động viên ủng hộ Putin ngày càng tăng trên các phương tiện truyền thông bảo thủ — Tucker Carlson, tôi đang nghĩ đến bạn — vẫn đang đòi hỏi phải nhượng bộ Nga nhiều hơn để đáp lại các mối đe dọa ngày càng leo thang của Putin. Vào buổi tối khác, Carlson, không viện dẫn bằng chứng nào, đã đổ lỗi cho Hoa Kỳ đã đóng một vai trò nào đó trong các cuộc tấn công vào đường ống dẫn khí đốt Nord Stream. Charlie Kirk, một trong những người cuồng nhiệt nhất trong số những người trẻ tuổi Trumpists, suy đoán rằng đó là “tiềm năng hành động cho bầu cử giữa nhiệm kỳ” và các cơ quan tình báo Hoa Kỳ nên được coi là “có tội cho đến khi được chứng minh là vô tội” —một lời bôi nhọ đáng kinh ngạc được truyền hình nhà nước Nga tung ra một cách vui vẻ. Vị cựu Tổng thống - người trong thời gian cầm quyền đã thực hiện rất nhiều điều để làm suy yếu NATO và các đồng minh của Mỹ, đồng thời ca ngợi Putin - thậm chí còn tự đề nghị mình làm trung gian hòa giải. Vào thứ Tư, trong một bài đăng trên Truth Social, nền tảng truyền thông xã hội mang tên Orwellian ông ta nhấn mạnh, "hãy hoàn thành một thỏa thuận đã thương lượng NGAY BÂY GIỜ."
Tất nhiên, đó chính xác là những gì Putin muốn Trump nói. Sau một cuộc phản công của Ukraine ở khu vực phía đông Kharkiv trong tháng này đã đẩy lực lượng Nga trở lại biên giới của họ, Putin đã đáp trả bằng những hành động khiêu khích mới nhằm buộc phương Tây vào bàn thương lượng, vì việc áp dụng lực lượng quân sự đặc biệt tàn bạo nhưng không hiệu quả của ông đã không thực hiện được. Ít nhất, nhiều người Mỹ sắc bén theo dõi Điện Kremlin quan điểm nhất trí như thế.
Trong thời kỳ tôi với tư cách là phóng viên của tờ Washington Post, Alexander Vershbow, người từng là đại sứ Hoa Kỳ tại Moscow đã nói với tôi: “Thất bại ngăn chặn người Ukraine trên chiến trường, Putin đang cố gắng giành lấy chiến thắng từ sự thất bại bằng các biện pháp chính trị ”. Vershbow nói thêm, nhà lãnh đạo Nga hy vọng rằng “ông ấy có thể làm suy yếu sự đồng thuận của Liên minh và khiến phương Tây sợ hãi thu hẹp hỗ trợ quân sự cho Kyiv vì lo ngại ép Nga sử dụng vũ khí hạt nhân để bảo vệ 'quê hương'. Vụ phá hoại đường ống Nord Stream. củng cố thêm hình ảnh Putin là một kẻ điên rồ, điều này có thể thuyết phục một số đồng minh thúc đẩy ngừng bắn và các cuộc đàm phán có nghĩa là Ukraine từ bỏ một số lượng lớn lãnh thổ ”. Nói về một thương lượng tồi tệ.
Rõ ràng rằng đàm phán lúc này sẽ là một sự nhượng bộ khác thường đối với sự man rợ và sự sẵn sàng đe dọa xung đột hạt nhân của Putin. Tuy nhiên, không chỉ những Trumpists, những người đã kêu gọi khẩn cấp hơn cho việc thương lượng hòa bình kể từ khi Putin tuyên bố, vào đầu tháng 9, sẽ "sử dụng tất cả các hệ thống vũ khí có sẵn của chúng tôi" và cảnh báo, "Đây không phải là một trò tháu cáy."
Hoặc là nó? Cuối tuần qua, cố vấn an ninh quốc gia của Biden, Jake Sullivan, đã hứa sẽ có một phản ứng "thảm khốc" nếu Putin triển khai vũ khí hạt nhân trên chiến trường ở Ukraine. Các quan chức quân sự Mỹ chắc chắn đã đưa ra nhiều lựa chọn nghiêm túc để Mỹ xem xét trong một kịch bản như vậy, bao gồm cả việc trực tiếp tham chiến bên phía Ukraine — đúng là kịch bản Thế Chiến thứ ba mà Biden đã kiên quyết tránh.
Theo dõi tất cả những điều này, thật khó để không nghĩ đến việc phương Tây thường xuyên thất bại trong việc khiến Putin đúng đắn— hoặc được cả ông ta. Vào mùa hè, Nhóm Aspen Strategy đã yêu cầu tôi thuyết trình về nước Nga trong chiến tranh và điều nổi bật trong nghiên cứu của tôi là số lần và nhiều cách khác nhau, trong đó Hoa Kỳ và các đồng minh của họ đã bỏ lỡ điểm hiểu Putin ở những thời điểm quyết định trong nhiệm kỳ dài của ông với tư cách là sa hoàng hiện đại của nước Nga.
Nhiều lần, Putin đã thu lợi từ việc áp dụng sức mạnh quân sự để đạt được những lợi ích chính trị không thể đạt được. Ông lên nắm quyền bằng cách thúc đẩy chiến tranh ở tỉnh Chechnya của người Nga ly khai. Ông đã gửi quân đội Nga đến Gruzia và Syria, và vào năm 2014, tới Ukraine. Mỗi lần như vậy, có vô số lời đồn đoán ở các thủ đô phương Tây về việc làm thế nào để tạo ra một "lối ra" cuối cùng sẽ lôi kéo Putin chấm dứt cuộc xâm lược của mình. Putin vẫn tiếp tục lao xuống đường cao tốc.
Vì vậy, vâng, tôi đã nghi ngờ khi nghe đợt nói chuyện mới nhất về "đoạn đường ra". Nếu có một điều tôi học được khi theo dõi Putin suốt thời gian qua, đó là ông ta không phải là người bỏ cuộc hoặc lùi bước khi thua cuộc — leo thang là trò chơi của ông ta, và đến giờ ông ấy đã rất rất thực tiễn việc này. Như tờ Moscow Times đã nói trong một bài tường thuật hấp dẫn từ bên trong Điện Kremlin, “Putin luôn chọn biện pháp leo thang”.
Hôm thứ Năm, tôi đã nói chuyện với chuyên gia nghiên cứu Nga Fiona Hill. Cô ấy nói với tôi cô tin rằng có một yếu tố tự huyễn hoặc đối với phần lớn các bài bình luận hiện tại về khả năng Washington và phương Tây tiếp tục hỗ trợ Ukraine trong khi tránh xung đột với Putin - người đã phát động cuộc chiến chống Ukraine không phải vào tháng Hai mà là 8 năm trước khi Putin xâm lược lãnh thổ và sáp nhập bán đảo Crimea một cách bất hợp pháp. Theo như Hill lo âu, chúng ta đã và đang chiến đấu trong Chiến tranh Thế giới Thứ ba, cho dù chúng ta có thừa nhận hay không. “Chúng ta đã làm việc này trong một thời gian dài và chúng ta không nhận ra nó,” cô nói.
Suy nghĩ rùng rợn ớn lạnh của cô đặt ra một câu hỏi nhức nhối về chính sách của Hoa Kỳ: Nếu mục tiêu là tránh một cuộc xung đột mà chúng ta đang chiến đấu, thì phần còn lại cách tiếp cận của Washington đối với sự xâm lược của Nga có cần phải được xem xét lại không? Đường lối suy nghĩ của Hill là một lý do khiến nhiều người theo dõi nước Nga ngày càng có nhiều lời kêu gọi đừng khuất phục trước những yêu cầu của Putin vào thời điểm khi cả những điểm yếu của Putin và điểm yếu trong hệ thống của ông đã được bộc lộ rõ ràng.
Ngoài ra còn có vấn đề Putin đã nắm bắt sai phương Tây. Chúng ta ở Washington hầu như không độc quyền về những giả định sai lầm là một yếu tố thúc đẩy các vấn đề quốc tế. Trên thực tế, nhiều chỉ số cho thấy chúng là nguyên nhân chính khiến cuộc chiến này xảy ra. Putin không chỉ không hiểu rằng người Ukraine sẽ đứng lên và chiến đấu chống lại sự xâm lược của ông ta; Putin cũng không lường trước được việc Mỹ và các đồng minh NATO vẫn đoàn kết và tài trợ cho cuộc kháng chiến của người Ukraine. Sự sáp nhập giả tạo của Moscow đối với nhiều lãnh thổ Ukraine hơn dường như chỉ tạo ra nhiều lệnh trừng phạt của phương Tây — và việc kéo dài chiến tranh có thể xảy ra mà Putin ngày càng có vẻ như đang thua cuộc. “Tất nhiên, vấn đề là chúng ta đã đoán sai ông ta, nhưng ông ta cũng đoán lầm chúng ta,” Hill nhận xét.
Mối thách thức hiểm nghèo giữa một nhà độc tài Nga đang bị thương, đang giận dỗi và một liên minh NATO đang ngày càng báo động - với Ukraine bị mắc kẹt ở giữa - chỉ là một tình huống xấu nhất đối với một thế giới hầu như không cần đến một cuộc khủng hoảng khác. Washington sẽ tiếp tục con đường của mình?
• SUSAN B. GLASSER is a staff writer for The New Yorker and former Moscow co-bureau chief for The Washington Post.
|
|
