Như Cơi Đựng Trầu

Nàng ly hôn, anh vợ mất. Họ gặp và yêu nhau. Được một thời gian thì anh lên đường sang Ba Lan làm việc. Anh hẹn một thời gian ngắn thôi sẽ về cưới nàng. Thời gian ngắn ấy kéo dài đến mười lăm năm. Đợi chờ mòn mỏi nhưng nàng vẫn cảm thấy hạnh phúc. Hạnh phúc với những lá thư nồng nàn thương nhớ và những cuộc gọi trong đêm làm ấm nồng giấc ngủ cô đơn của nàng. Hạnh phúc ngất cao những lần ngắn ngủi đếm không đầy hai bàn tay bất chợt anh về thăm. Nàng hạnh phúc chờ đợi, bất chấp tuổi xuân đang vùn vụt từ bỏ nàng.

Rồi anh trở về. Bên nàng là một người đàn ông cao to trẻ trung đầy sức sống, còn nàng thì héo hắt vì dấu ấn của thời gian và vì mười lăm năm xa cách đăng đẳng. Họ lên kế hoạch cho một đám cưới, dù có hơi muộn màng. Nàng loay hoay và ngu ngơ như cô bé hai mươi mấy năm trước, như lúc kết hôn lần đầu. Nàng không còn bố mẹ, chỉ có một vài anh chị ở cùng thành phố nên việc thông báo cho họ thật đơn giản. Còn anh, anh phải về quê thăm bố mẹ và xin phép họ.

Trên chuyến tàu về xứ Thanh, anh ngồi cạnh một cô gái trẻ. Họ bắt chuyện và chẳng mấy chốc đã thân thiết. Anh lớn hơn cô gái ba mươi tuổi nhưng họ vẫn xưng hô với nhau là anh em rất ngọt. Anh giới thiệu mình là Việt kiều ở Đông Âu về, cô gái thì khoe đang làm việc cho một cơ quan phi chính phủ. Họ nhận đồng hương vì cô gái cũng đang trên đường về Thanh thăm gia đình.

Anh không trở lại Sài Gòn như dự tính với nàng. Anh điện thoại bảo rằng phải ở lại quê chăm sóc mẹ vì bà không được khỏe. Hai tháng sau, nàng nhận được một tin nhắn dài, anh thiết tha xin nàng thông cảm cho anh. Anh không thể cưới nàng vì anh phải có bổn phận lấy người trẻ để có thể sinh con nối dõi tông đường. Anh là con trai lớn, nhiệm vụ ấy rất nặng nề, mà nàng thì đã qua tuổi.

Nàng khóc hết nước mắt trong im lặng. Chưa đầy một năm sau, một người đàn ông xơ xác bước vào cánh cổng nhà nàng. Họ cùng rơi nước mắt. Anh kể. Cô gái trẻ đã cho anh một cậu con trai. Anh không hạnh phúc mà rất đau khổ vì khoảng cách chênh lệch rất dài giữa hai thế hệ. Anh nhớ nàng. Nàng cười buồn khuyên anh, hãy tận tụy lo cho con và bao dung với cô ấy. Rồi sau hai năm, ba năm, bốn năm… lại là những bức thư bế tắc và đau buồn anh gửi cho nàng. Người vợ còn rất trẻ trong khi anh giờ có cố gắng cải thiện vẻ bề ngoài đến mấy thì bản chất vẫn là một ông già ngoại lục tuần. Cô xấu hổ khi đi bên cạnh anh. Cô thất vọng vì viễn cảnh được bay cùng anh đến một chân trời xa gãy đổ. Cô bực bội khi anh chẳng còn tài chính để bao bọc gia đình…

Một ngày, sáu năm sau khi anh cưới vợ, nàng nhận được hung tin anh mắc bệnh nan y đang chờ ngày ra đi. Nàng bất chấp mưa bão, bất chấp thị phi bay ra Hà Nội. Đứng bên giường bệnh, nhìn nắm xương đang thoi thóp của anh, nàng cắn chặt môi không cho mình bật lên những tiếng nấc nghẹn. Không ai ở bên cạnh anh. Cô vợ đang bận công tác xa. Đứa con trai còn quá nhỏ… Nàng đã ở cạnh anh như thế đến khi anh ra đi và cô vợ trở về để tiễn đưa anh lần cuối.

Nàng từng an ủi mình, nàng và anh có duyên mà không có nợ nên không được ở bên cạnh nhau. Giờ, đôi khi nàng tự hỏi, không có nợ sao suốt đời nàng mãi lo lắng và mãi khóc thương anh. Không có nợ sao nàng không thể đuổi anh ra khỏi trí óc và trái tim nàng, dù bây giờ anh đã thênh thang nơi cõi khác?

Viễn Vông Ngày Lạnh

Hắn cứ tìm cách lượn lờ, lảng vảng trước tầm mắt của nàng mỗi khi thấy nàng đứng tựa hành lang giảng đường.
Một ngày, hắn bất ngờ tiến đến bên cạnh nàng, trao cho nàng một bông hồng vàng được quấn kín bằng giấy báo chỉ lú ra một chút đầu cánh. Hắn bảo, làm ơn, nhận giùm bông hoa của ai đó đánh rơi mà hắn vừa nhặt được. Nàng tròn mắt to nhìn hắn. Cách làm quen độc đáo ấy khiến chẳng bao lâu sau nàng và hắn trở thành một cặp khiến không ít kẻ phải ngoái nhìn: Hắn tóc dài chấm vai phủ ót, áo bó phanh ngực, quần jean bạc thếch te tua sờn mông rách gối...; còn nàng, thướt tha yểu điệu áo dài trắng quần trắng muốt trông cứ như một bông ngọc lan. Vậy mà hắn lại gọi nàng bằng cái tên sắc nhọn Xương Rồng. Nàng là Xương Rồng, hắn bảo, không thể nắm bắt em vì như thế sẽ bị gai đâm.
Một mùa thu, một mùa đông, một mùa xuân... Nàng và hắn loanh quanh lẩn quẩn trong các giảng đường, thư viện; la cà khắp những con đường rợp bóng me xanh, những quán café vỉa hè các loại của thành phố. Nàng cứ lướt thướt đi bên hắn như thế cho đến một ngày hắn nhận ra nàng tuy đi cạnh hắn nhưng đang vọng tưởng một gọng kính cận xa lắc, và nàng thì ngờ hắn còn bâng khuâng về mối tình đầu thời trung học. Thế là hắn bỏ đi.
Nhiều ngày tháng sau nàng một mình thơ thẩn trong sân trường, bấy giờ không còn ai. Cả gọng kính cận nâu và hắn đều mất tăm, chỉ còn cái hành lang cũ mèm lặng nghe nàng thì thầm về một thời hoa mộng tuyệt đẹp đã không bao giờ còn trở lại. Rồi nhiều năm sau nàng lấy chồng. Rồi nhiều nhiều năm sau nữa hắn cưới vợ. Thỉnh thoảng hắn ghé qua thành phố và họ lại gặp nhau, nói cười tít mắt mà tiếng thở nghe ra dài thậm thượt. Hắn bảo, em có thấy bụi đang bay lên mù trời đó không.
Rất nhiều lần nàng thầm nghĩ, giá như cái khoảnh khắc hắn tiến đến bên nàng với cái bông hồng vàng được quấn kín bằng giấy báo ấy, nếu sớm hơn ba trăm sáu mươi lăm ngày hoặc muộn hơn một ngàn bốn trăm sáu mươi ngày sau đó, thì có lẽ họ đã giữ chặt lấy nhau rồi.

Biết Chảy Về Đâu

Mẹ ly hôn năm hai mươi lăm tuổi, lúc ấy con chưa đầy bốn tuổi. Một mình ở thành phố thênh thang xa lạ, mẹ bươn chải, chân trong chân ngoài kiếm tiền nuôi con. Không từ nan bất cứ việc gì lương thiện, sạch sẽ để kiếm tiền. Ngoài giờ làm việc cho cơ quan, tối tối mẹ về hết luộc vịt lộn, đến khoai sắn đem ra đầu hẻm bán. Con lớn khôn dần, kinh tế nước nhà phát triển hơn, mẹ trúng vài lô đất thế là nuôi con thong thả vào đại học, đi tu nghiệp nước ngoài. Mẹ còn xây được một ngôi nhà khang trang ba tầng để con có thể tự hào với bạn bè. Rồi con yêu, con lấy chồng. Chồng con là một chàng trai người Mỹ, mẹ thực không muốn con lấy chồng nước ngoài vì mẹ sợ phải xa con; nhưng thấy con quá yêu nên mẹ chìu. Không lâu sau con theo chồng về Mỹ. Mẹ nghiến răng tiễn con. Căn nhà rộng càng rộng hơn khi không còn tiếng cười nói của con. Đêm nào mẹ cũng khóc. Đêm nào mẹ cũng không chợp mắt được quá ba tiếng.

Mấy mươi năm thanh xuân, đầu tắt mặt tối kiếm tiền nuôi con, mẹ không thấy cần có ai bên cạnh. Không thiếu ong bướm dập dìu nhưng mẹ không rung động bởi bất cứ ai. Trái tim mẹ đã biến thành đá, trơ lỳ, chai lạnh. Thế mà, khi không còn con ở cạnh, mẹ bỗng tan chảy và thấy cần biết bao một bờ vai để ngã vào. Có lẽ ông trời thông hiểu hoàn cảnh của mẹ, đã đưa ông ấy đến. Hai người không còn trẻ bất chợt nhìn thấy nhau. Mẹ yêu, như cô gái mười chín tuổi năm xưa. Thổn thức, khờ dại và say mê. Người đàn bà bước qua tuổi năm mươi bỗng một hôm thấy trong gương một bờ mắt sáng ngời, một bờ môi rạng rỡ. Mẹ gọi điện, ngập ngừng tâm sự mong con hiểu và đồng thuận. Chưa nghe hết con đã la lên, bảo giờ mẹ già rồi, mẹ hết sự tinh nhạy, sắc sảo ngày xưa, mẹ biết thừa là tuổi của mẹ thì ai mà yêu nữa; nếu có ai đó, con chắc họ thấy mẹ khá giả chỉ muốn bước vô lợi dụng, đào mỏ… Con cương quyết không đồng ý. Con bảo mẹ hãy chờ con bảo lãnh mẹ sang.

Con biết là mẹ không còn tuổi để có thể hòa đồng ở miền đất xa lạ đó, mẹ đã thăm con hai lần và thấy thật khổ sở, bơ vơ, cô đơn khi ở nơi ấy. Mẹ sẽ thôi không yêu nữa và sẽ qua với con, khi con có con nhỏ và cần mẹ. Mẹ qua giúp con một thời gian rồi về. Nơi đây, mảnh đất nghèo nàn và đang bề bộn, xô bồ này mới là nơi của mẹ.

Nàng nói thầm với con như thế và khóc ngất, như ngày tiễn con về xứ người.

Vẫn Còn Có Nhau

Sáng chủ nhật Nàng la cà ở café Sỏi Ðá cùng vợ chồng đôi bạn thân, lặng nghe những tình khúc Lê Uyên Phương. Sỏi Ðá có nhạc sống sáng chủ nhật. Những giọng ca mượt nhưng không lột hết sự nồng nàn đau đớn của nhạc phẩm Lê Uyên Phương. Bỗng nhớ đau đáu về một thời. Một thời thanh xuân đã mê đắm đôi uyên ương Uyên Phương và những bài hát tình yêu ma mị dang dở của họ. Ðôi bạn thân trước đây từng là một cặp tình nhân đẹp khiến không ít bạn bè ngưỡng vọng trong sân trường VK. Hơn ba mươi năm dâu biển vẫn ở bên nhau dù tình yêu đã chuyển qua những cung bậc khác: có- vẻ- như- không- còn- là- tình- yêu, có- vẻ- như- là - một- sự- bắt- buộc- chịu- đựng. Bạn bảo vậy, nhưng nhìn họ qua vẻ ngoài thì không hẳn là thế!

Hôm qua đọc đâu đó, có ai đó viết rằng trong tất cả những thứ được coi là vĩnh cửu thì tình yêu là thứ tồn tại ngắn ngủi nhất. Bạn xưa cũng khẳng định, như tin chắc lắm, câu nói của ai đó: “Không có tình yêu vĩnh viễn, chỉ có những khoảnh khắc vĩnh viễn của tình yêu”. Nàng, với quan niệm thật đơn sơ và bảo thủ vẫn cho rằng nếu đã là tình yêu thì sẽ mãi mãi. Một đời và Duy nhất. Nàng cứ ôm gặm khái niệm mang tính siêu thực không đo đếm được ấy để cảm thấy hạnh phúc và tin yêu cuộc sống vốn có quá nhiều bất toại, vô thường. Mà thật ra, bất toại là do mình không chấp nhận nó. Như tháng trước NB bất ngờ nhắn cho Nàng: “Ðang ở ÐN. Hôm qua cả nhà tắm biển vui quá trời. Bốn người nắm tay nhau kéo một người nằm ngang quay mòng trên mặt nước. Cảm giác thật hạnh phúc”. NB ngây ngất đến không thể không chia sẻ với ai đó niềm vui nhỏ bé bình thường của mình, điều mà bao năm qua bạn ít để ý đến. Như trong buổi sáng chủ nhật vừa ngớt những cơn mưa dầm, Nàng đang cùng những tình cảm bền sâu thân thiết ngồi trong ngôi quán đông nghẹt này, nói lung tung lan man đủ thứ chuyện và cười những nụ cười nhẹ nhõm. Lòng nhẹ tênh. Thật nhẹ dù tình khúc Lê Uyên Phương thì nặng buồn ảo não.

Sen Vàng Một Đóa

Bên ngoài cơn mưa bụi kéo dài, lâm thâm suốt một buổi tối. Lại một tối cuối tuần nữa đang đến. Một mình với chiếc màn hình tivi bật tắt lướt qua các kênh rồi bất chợt dừng lại…

“…Cô bé len lén bước vào ngôi Thánh Ðường rộng lớn với đôi mắt mờ lệ. Cô lặng lẽ nép mình ở một góc khuất trong ngôi Thánh Ðường để đăm đắm nhìn vị linh mục trẻ đang mê mải ngồi dạo một khúc Thánh Ca trên Cung Thánh. Có lẽ ánh nhìn của cô bé quá xoáy buốt đã làm cho vị linh mục trẻ ngẩng quay đầu tìm kiếm. Cô bé sợ hãi bỏ chạy. Vị linh mục trẻ buông đàn đuổi theo nhưng không tìm thấy cô bé…

Cô bé ấy đã đem lòng yêu lặng lẽ chàng trai. Một tình yêu da diết không dễ nguôi phai. Chàng trai cũng biết nhưng chàng chọn Thượng Ðế, không chọn cô bé, dù lòng cũng rất xao xuyến…”

Cô bé trong đoạn phim đánh thức trong tôi nỗi nhớ về một cô bé xưa xa. Ðã xưa xa lắm rồi mà vẫn gần gũi như mới hôm qua. Ngày ấy, cô bé, bạn Sen Vàng của tôi đã cùng tôi lang thang khắp những con đường lá me bay rợp Sài Gòn. Có những sáng những chiều sau giờ học Sen Vàng thường rủ tôi đến ngôi nhà nguyện của một tu viện trong thành phố, nơi Biển chọn gửi đời mình cho Thượng Ðế. Chúng tôi cùng khép nép quỳ lặng lẽ, bé mọn ở một góc khuất cuối nhà nguyện. Sen Vàng không phải là tín đồ Thiên Chúa Giáo. Tôi không rõ những lúc ấy bạn có cầu nguyện không mà nhìn khuôn mặt bạn thành khẩn lắm. Tôi nhớ Sen Vàng thường nói với tôi, một ngày nào đó khi Biển trở thành Linh mục, cai quản một xứ đạo nào đó nhất định Sen Vàng sẽ tìm đến… Tìm đến để làm gì. Ðể nghe người ấy rao giảng đức tin…

Bao nhiêu năm trôi qua, Biển đã trở thành Linh mục từ lâu. Không biết anh đang ở đâu trên thế gian này. Và, trong đời Biển, liệu anh có biết rằng bạn tôi đã không đi tìm anh nhưng mãi mãi mang trong tim tình yêu thơ dại ấy suốt một đời liêu xiêu, hoang huyễn?

Phía - Đời - Không

Mười chín tuổi, vừa gặp chàng trai nàng đã ước được cùng anh một đời dài bên nhau, được là người đàn bà của anh, sinh cho anh những đứa con thông minh, xinh đẹp, giàu lòng trắc ẩn, yêu thương, dịu dàng.

Nàng đã không thể sinh con cho người đàn ông nàng lấy làm chồng mà không yêu sau đó.

Bốn mươi năm sau gặp lại, chàng trai đã chết và trước mắt nàng là một ông lão bệnh hoạn, cằn khô, thô nhám. Nàng vẫn ước. Ước được tự tay nấu cho anh những món súp khi trái gió trở trời, được đưa cho anh những viên thuốc và căn dặn anh nhớ uống đúng giờ giấc, liều lượng, thỉnh thoảng cùng anh xem và bình luận về một cuốn sách hay, một bộ phim hấp dẫn, một trận cầu căng thẳng… Rồi, bay xa hơn, nàng ước, một mai họ sẽ nằm cạnh nhau khi thân xác đã về với tro bụi.

Nàng cứ ước thế, một đời không anh.

Chuồn Chuồn Ớt

Sáng, trốn việc hẹn bà bạn ra ngồi café Du Miên. Bạn đến muộn, tôi một mình ngồi trong góc khuất nhìn ra trước mặt một hồ nước nhỏ. Bên thành hồ một dãy hồng khoe hoa đỏ rực, bỗng một chú chuồn chuồn ớt từ đâu chao qua chao lại trên mặt hồ. Là nàng chuồn chuồn hay chàng chuồn chuồn đây? Tôi hỏi thầm. Nàng có một mình nhưng trông an nhiên lắm như tôi bấy giờ. Vài cụm Nhật Quỳnh nhỏ khiêm tốn trải mình trên mấy cột nước đặt lưa thưa giữa hồ. Những cánh hoa vàng lớt phớt bé mọn hình như có hấp lực với nàng chuồn chuồn (chắc là nàng chứ không phải chàng rồi, tự dưng tôi đoán thế) khiến nàng buông đôi cánh ghé lại đắm đuối trầm ngâm trên một cành non xòe nhọn trông lãng đãng ra phết. Bà bạn đến, sorry vì có việc đột xuất nên trễ. Lại kêu café và khoe đấy là ly thứ hai trong buổi sáng. Tôi muôn thuở vẫn một ly nước trái cây. Không uống café được mà cứ bon chen đến mấy cái quán ấy. Kệ, ngồi nhìn thiên hạ nhâm nhi cũng thú chứ có sao đâu. Và như mọi khi, bà bạn bắt đầu chuyện tình tự kể còn tôi chăm chú lắng nghe. Mười lăm năm, một cuộc tình lãng mạn đã có kết thúc bi hài, chàng sang ngang với vợ trẻ chỉ đáng tuổi con gái chàng. Người đàn bà dám từ bỏ mái nhà bạn ấy cho là lạnh lẽo để đuổi tìm bóng râm hạnh phúc ở phía bờ xa, hết xuân xanh giờ lưa thưa tóc trắng thấy chỉ còn hai bàn tay không. Tôi nhìn bạn. Ðó là một người đàn bà giỏi giang, tháo vát. Dứt khoát, mạnh mẽ trong công việc và đời sống nhưng trong tình trường thì cứ như một cọng bún thiu. Hết ngậm ngùi, chảy nước mắt rồi lại tự trào về bản thân để cười lên sằng sặc giữa chốn đông người. Bạn bảo: “Không ngờ mình chê cái nửa chuột gặm, quyết vứt nó đi thì lại gặp cái nửa chó gặm. Mà khốn thay, cái nửa chó gặm ấy cũng không màng đến mình mới đau chứ”. Bạn hỏi: “Sao đàn ông họ bảo họ yêu nhưng họ rất ít khi chịu gắn bó đời mình với một người phụ nữ đã từng có chồng và con cái?”. Tôi chỉ biết đùa: “Bà hỏi tôi, tôi biết hỏi ai giờ. Bất khả tri”. Một ý nghĩ rất thầm kín chạy thoáng qua tôi, phải chăng thuở đó khi quyết định chia tay người chồng cũ - người mà bạn cho không có lỗi gì chỉ có điều sống với anh ấy bạn thấy buồn và cô đơn quá - bạn tự tin nghĩ mình còn trẻ, xinh đẹp và tài giỏi thì gặp cái- nửa- như- ý sẽ không khó. Chân tình, cất công tìm thì sẽ gặp. Biết đâu bạn từng hạnh phúc rằng đã gặp nên mới có mười lăm năm trôi trong sự đợi chờ vô vọng. Tuổi trẻ, sự hoang huyễn, công việc đã đánh bật được những tháng ngày đi về lẻ loi của bạn tôi. Chỉ giờ, khi thời gian chồng lên vai bạn mới sực thấy gánh cô đơn thật là khủng khiếp. Khủng khiếp đến không thể chịu đựng được. Rồi tôi liên tưởng đến một đoạn ca từ trong bài hát Chuồn Chuồn Ớt của nhạc sĩ Lê Minh Sơn.
Trời cho em may mắn, trời cho em xinh.
Trời cho em đứng một mình.
Một mình em ra ngõ, một mình em xem, xem đàn chuồn chuồn bay, xem đàn chuồn chuồn lượn.
Chuồn bay thấp trời mưa, chuồn bay cao trời nắng, chuồn bay vừa, chuồn bay vừa…
Ðợi anh
Bạn tôi còn cơ hội đợi ai nữa không đây?
Còn tôi, tôi mừng vì mình không mạnh mẽ, không giỏi giang.
Nàng chuồn chuồn ớt đã bay đi đâu tự lúc nào tôi không rõ. Có lẽ là khi bạn tôi bước vào quán. Có lẽ thế!

Nguyễn Kim Anh