Tản Mạn Về Cơn Mưa Đầu Mùa


	TẢN MẠN VỀ CƠN MƯA ĐẦU MÙA

	Trận gió lớn đột ngột thổi đến làm khua động mấy tấm tôn trên mái nhà. Tiếng cây lá xào xạc hòa vào tiếng cửa sổ va đập. Cơn mưa ào ạt tuôn xuống đường phố như đã bị ai đó kềm giữ từ lâu lắm rồi. Mưa đấy, nhưng tiếc là chỉ kéo dài độ 15 phút, chỉ vừa đủ làm ướt mặt đường và trời mát hơn chút đỉnh. Mưa thật đấy, nhưng có đúng theo lời dự báo của đài khí tượng, rằng đầu tháng 5 thì mùa mưa năm nay mới thật sự bắt đầu? Thật ra, đã một vài lần trong tháng 4 nóng bức vừa qua, bầu trời chợt tắt nắng và mây chuyển sang màu xám xịt cả buổi nhưng vẫn không mưa nổi. Cũng có lần, vào một sáng thứ bảy, vài hạt nước từ trên trời đã rơi xuống một cách chóng vánh, thưa thớt, y như một trò thao diễn tượng trưng của thời tiết. Dân Sài Gòn tiu nghĩu, thất vọng, tiếp tục tính chuyện nghỉ cuối tuần là phải đi ra vùng ngoại ô hay chạy thẳng ra biển Vũng Tàu - để tránh nóng. Do đó, sau vài lần chập chờn “giả mù sa mưa”, năm nào cơn mưa đầu mùa cũng đến cứ như đột ngột, không hề báo trước. Trong cuộc sống, nhiều lúc chỉ rất bình thường, quen thuộc là chuyện mưa nắng nhưng có khi cơn mưa lại là một món quà tặng, tuy đơn sơ nhưng vẫn hậu hĩnh, của thiên nhiên dành cho con người. Vào cái thời còn lui tới giảng đường Văn Khoa, đám sinh viên đầy mơ mộng tụi tôi rất khoái trời mưa. Thấy sấm chớp nổi lên, mưa vừa rớt hột thì thiên hạ lo chạy đi tìm chỗ trú hay chạy vội về nhà để tránh cơn mưa, còn tụi tôi thì làm ngược lại - chạy…ra đường. Có gì đâu, chỉ là kiếm tìm nhau để đi uống café. Địa điểm rất ít khi thay đổi là quán Hân ở vùng Đakao. Nếu trời đổ mưa đang lúc cả bọn có mặt tại trường thì càng dễ rủ rê vì quán này chỉ cách Văn Khoa vài trăm mét. Chỉ cần tên nào đó lên tiếng là cả đám đồng loạt xếp sách vở, xuống sân lấy xe. Có khi đi bộ luôn trên đường Đinh Tiên Hoàng dưới cơn mưa - cho thêm phần…lãng mạn. Đúng hơn là người ta đi ngồi café - ngồi lâu dài, ngồi nhẵn mặt ở cái quán quen thuộc của mình. Ly café đá hay tách café đen, café sữa đã bày ra trước mặt. Nhạc ở Hân rất tuyệt, từ nhạc Việt, nhạc ngoại quốc cho đến nhạc giao hưởng. Sau một lát trao đổi vài đề tài nhẹ nhàng, ai nấy đều trở nên thinh lặng và lười cử động. Mỗi người như đều tách khỏi câu chuyện bạn bè để riêng mình theo đuổi cái cảm giác bình yên, ấm cúng đang choáng ngợp thân tâm lúc này. Qua mơ màng khói thuốc, có thể ung dung ngắm mưa ngoài đường hay thầm lén ngắm trộm cô bạn học ngồi trước mặt đang rón rén thưởng thức ly nước cam vắt. Hình như khi thướt tha áo dài, buông lơi tóc thả vào lúc trời đổ mưa, cô bạn trở nên duyên dáng lạ thường. Trong một lần hẹn hò với một cô nàng - học dưới tôi một nửa học kỳ cử nhân nhưng lại ngang hàng qua cái vụ hình-như-là-tình-yêu - tôi còn bàng hoàng hơn nhiều... Lần ấy, hai đứa hẹn ở quán La Pagode, theo tiếng Pháp nghĩa là cái chùa, ở đường Tự Do. Tôi đến muộn, quần áo thì ướt đẫm nước mưa. Nhà hàng sang trọng này có hai mặt tiền bằng vách kính dày, mưa càng lớn thì khách ngồi bên trong càng cảm thấy ấm áp, khô ráo, nhưng tôi thì đã thấm lạnh, khó chịu trong người, mặc dù máy lạnh chỉ ở mức điều hòa không khí. Co ro trước tách café nóng và mơ mơ màng màng qua những vờn khói thuốc, tôi chợt nhận ra người con gái đang ngồi kề bên chợt xinh đẹp diệu kỳ. Từ ánh mắt lúng liếng, nụ cười thẹn thùng, suối tóc mây êm ả, cho đến chiếc áo dài - vừa huyền hoặc như thoát ra từ lời hát thiết tha của bản Ngàn Thu Áo Tím, vừa thẳng thớm, tề chỉnh như đang mặc trong vũ hội - tất cả như chợt hợp điệu thành một vẻ đẹp toàn bích, trang trọng đến tuyệt vời. Chính là cơn mưa lớn đã dửng dưng làm tôi ướt át, khổ sở, nhưng đổi lại, mưa lại hào phóng nâng lên vẻ duyên dáng của người con gái - cái bờ bến yêu kiều, bình yên, tạnh ráo mà gã thư sinh lạc nẽo lý tưởng chỉ muốn ghé vào tá túc, tìm chút hơi ấm nồng nàn trong cơn mưa bão. Sâu xa hơn thì tình yêu có một loại phong vũ biểu đặc biệt dành cho ai đó – rất riêng tư mà sẵn sàng hòa điệu với mưa trời. Lời xưa có nói: "Vũ vô kiềm tỏa năng lưu khách / Sắc bất ba đào dị nịch nhân", tạm dịch là "Mưa trời đâu có kềm trói ai nhưng vẫn có thể giữ chân người và sắc đẹp đâu có sóng to (ba) sóng nhỏ (đào) đâu mà vẫn nhấn chìm người". Trời chợt đổ mưa thì có thể gây khó khăn, trễ nãi cho ai đó chứ đối với những tình nhân, có phải cùng nhau ghé vào một mái hiên để tránh mưa thì càng tốt thôi! Đôi lứa yêu nhau cứ giả bộ lấy cớ trời mưa giữ chân họ mãi, nên họ phải… tha hồ ở bên nhau mà tình tự. Nghĩa là mưa càng kéo dài thì càng ơn ích cho những cặp tình nhân. Để rồi dù mai sau, mùa mưa hằng năm lại đến mà tình đã chia lìa thì người ta lại chạnh nhớ đến vô vàn kỷ niệm thương yêu đã khắc ghi trong cơn mưa ngày nào. Để rồi, những chiều mưa nằm chèo queo trên gác trọ, không còn đồng ten nào để chạy ra quán café, những gã trai trẻ rất là buồn. Vọng ra từ cái cassette cũ kỷ, rẻ tiền, những bài ca sầu đời, thảm thê viết về mưa gió của Trịnh Công Sơn, Phạm Duy, Y Vân, Phạm Đình Chương…càng gợi nhớ về những khuôn mặt, những trao gởi qua những gặp gỡ, gắn bó cùng những hụt hẫng, chia lìa đã xảy ra trong quá khứ… Bên cạnh những hoài niệm mượt mà, yêu dấu, phần ký ức của tôi về mưa còn bề bộn lắm, như về thời ấu thơ trong những mùa nghỉ hè. Miền Nam thì chỉ có hai mùa mưa nắng nên mùa bãi trường trùng với mùa mưa. Nói là ba tháng nghỉ hè cũng có nghĩa là nghỉ…mưa ba tháng, để tha hồ vui chơi, nghịch ngợm. Còn gì tuyệt hơn cho bọn đứng hàng thứ ba trong "nhất quỉ, nhì ma, thứ ba học trò"cho bằng được "Sung sướng quá giờ cuối cùng đã hết / Chín mươi ngày nhảy nhót ở đồng quê!" như một bài thơ đã vui vẻ mô tả trong sách giáo khoa tiểu học. Và mưa luôn đi theo chân bọn học trò…Tôi còn nhớ trong một lần được về nghỉ hè ở đất quê Nha Trang, giông gió đã làm rụng nhiều trái non trong vườn xoài. Mưa vừa ào tới thì bọn nhóc tụi tôi chạy ra lượm trái rụng (và tắm mưa luôn!), để chơi chớ đâu có ăn được, thì bà ngoại tôi đã ngăn lại. Bà nói: "Trời mưa mà chơi giỡn thì hổng nên!". Lúc ấy, với đầu óc thơ ngây, cạn cợt của mình, tôi chỉ nghĩ rằng chắc ông Trời - đang làm sấm chớp đùng đùng! - không ưa bọn con nít quậy phá, đùa nghịch trong lúc ổng tuôn nước xuống trần gian. Yên lăng và thúc thủ ở mái hiên, tôi nhìn ra vườn mà nghỉ phải chi được ra cái mương nước đang chảy cuồn cuộn kia mà thả chiếc tàu giấy thì vui biết mấy. Chán thiệt! Tôi thấy mình không khác gì một con gà trống thảm não, lông lá ướt sũng, đang co ro đứng dưới mái chuồng. Chú gà có vẻ rầu rĩ và không chừng nó cũng đang suy tư như tôi về những thiệt hại mà cơn mưa đã gây ra cho mình. Sau này, lớn lên tôi mới gác bỏ thứ triết lý bi quan đầu đời về thời tiết mưa nắng ấy khi đã hiểu về cái vẻ kính cẩn của bà ngoại trước cơn chuyển động của trời đất. Không có chi ghê gớm cả, chỉ là người già vừa sợ sấm chớp, giông gió vừa sợ con cháu mình lấm lem, bẩn thỉu và có thể cảm bệnh khi ra mưa chơi giỡn. Nghĩa là tự thân cơn mưa không hề có ác ý, sẵn sàng chơi xấu gì đối với bọn con nít hay con gà! Ngày giờ này, ở tuối lứa… U60 của chúng tôi, bên cạnh một chút bâng khuâng về cơn mưa đầu mùa là gay go nhiều nỗi lo phiền. Cơn gió lớn báo mưa cũng là báo cho biết đã đến lúc phải sửa chữa mấy tấm tôn nát trên mái nhà. Và không phải chỉ có những thứ hư hõng trên đầu mình. Ở sàn nước nhà sau, cống thoát nước thải đã nghẹt cả một đoạn dài. Rồi chỉ do ráng bỏ sức ra rửa xe honda tại nhà - cho đỡ 8000 đồng như ở tiệm, nước dơ đã ngập sàn nhà bếp lênh láng. Rồi khi ráng cái thân già, ngại leo trèo vì đau thần kinh tọa đã lâu nhưng vẫn phải cố tìm cách lên mái nhà để thông mấy cái đầu máng xối, lại căm giận bọn mèo hoang. Ngoài cái trò đêm đêm cứ rững mỡ, ghẹo "gái", đánh lộn trên cái mái tôn ọp ẹp nhà tôi, bọn mèo vừa phá giấc ngủ cả xóm vừa để lại những bãi cứt chua loét, cứ trộn lẫn vào những thứ rác lá, bao nylon mà chỉ có trời mới biết từ phương nào bay đến. Phải tốn tiền mua găng tay cao su để hốt cho sạch những thứ trời-cho này nếu không muốn nước mưa từ bỏ đường máng xối bị nghẹt mà dội ngược vô nhà, thấm vô la-phông trần nhà. Rồi do chỉ được đóng bằng ván ép, căn gác nhà tôi đã từng bị mối xông sau khi bị thấm nước chỉ trong một mùa mưa. Còn nhiều chuyện khác, không vui nhưng cứ phải nhớ, khi mùa mưa đến. Mưa trời không còn thơ không còn mộng như thời còn đi học ngày xửa ngày xưa nữa. Trước hết là áo mưa. Xin nói rõ là áo mặc đi mưa cho khỏi ướt chứ không phải là loại "áo mưa" condom là thứ gây "ướt át" cho chính mình và người kề cận mình. Chiếc áo dùng trong mùa mưa năm trước đã rách thì ráng kiếm cái khác mà thủ sẵn dưới yên xe. Phải là áo mưa "người dơi" mới tiện dụng cho chúng tôi - đám dân lao động chạy xe đi làm, kiếm sống ngoài đường, chứ không phải những cái dù xanh đỏ, màu mè trong phim Hàn quốc hay Hồng Công. Luật giao thông đường bộ cũng cấm che dù khi sử dụng phương tiện hai bánh.Và khi trời mưa, dù bạn có ngồi chễm chệ trong xe du lịch bốn bánh, quay kín cửa và chỉnh lại máy lạnh, thì bạn cũng sẽ không thú vị gì khi gặp phải những đoạn đường ngập nước. Trong thành phố Sài Gòn đương đại, loại đường-sông lúc ẩn lúc hiện này hình như không hề chịu biến đi chút nào dù mấy năm qua, ngành công chánh đã rất nổ lực (tuyên bố) chống úng ngập và tận tụy thu thêm khoản tiền "phụ thu xử lý nước thãi" ghi trong bill tiền nước sinh hoạt hằng kỳ gởi đến dân. Ngồi trong xe, dù bạn không cần thiết phải xúc động trước hình ảnh đám đi xe hai bánh bị chết máy, lủ khủ dắt xe lội nước dưới mưa, bạn cũng không thể yên vui vì nạn kẹt xe luôn luôn xảy ra kéo dài ở những khu vực ngập nước. Có lần, tại khu ngập nước (gần hết bánh xe honda!) gần cầu Kiệu ở Phú Nhuận, tôi đã bị hư bộ đồ vía đi dự đám cưới. Áo mưa tạm che được thân trên nhưng giày vớ và ống quần đành phải nhúng nước khi xe bị tắt máy. Tình cờ, gần tôi lúc đó là một chiếc xe du lịch đang bị bao vây bởi đám xe hai bánh. Trong xe là một cô nàng rất đẹp rất sang, ngồi cạnh một ông Tây. Không hiểu vì nhu cầu cấp bách gì mà cô nàng mở cửa xe. Cha! Cái điệu bộ người đẹp mặc váy, bỏ giò xuống mặt đường mới kiêu kỳ và gợi cảm làm sao! Nhưng trời ạ, người đẹp đã quên mất là hiện giờ không hề có cái gọi là mặt đường ở đây, mà chỉ có…mặt nước thôi. Vậy là người đẹp vội vàng rút lên cặp giò tuyệt mỹ, sau khi đã lỡ nhún xuống nước cặp vớ màu da cùng với đôi giày hàng hiệu. Có tình cờ được miễn phí xem đoạn phim gợi cảm nói trên thì đám dân lao động cũng chẳng được an ủi bao nhiêu. Mùa mưa đến là tình hình và điều kiện đi đến chỗ làm và ra về khi tan sở, đưa rước con cái đi học, chở hàng đi giao, gánh hàng rong đi bán .v.v…, nói chung là đối với ai phải thường xuyên có mặt ngoài đường phố, sẽ trở nên khó khăn, mất nhiều thì giờ, hiệu quả giảm sút, hàng hóa ế ẩm. Khổ hơn là còn tốn tiền sửa sang nhà cửa, chống dột, chống ngập… Sàigòn hay có mưa vào chiều tối. Phố xá lộng lẫy với vô vàn ánh đèn đủ màu đủ sắc ở khu trung tâm thành phố có thể trở nên đẹp đẽ, hào nhoáng hơn trong mưa nhưng cũng chính mưa đã làm cuộc sống của nhiều người dân Sàigòn phải nhọc nhằn, vất vã hơn. Và một điều an ủi thật khiêm tốn - cũng là mong mõi thường nhật của mọi người - là sau trận mưa chiều ướt dầm ướt dề, sau trận kẹt xe mệt mỏi ngoài phố, chỉ cần vợ chồng, con cái - cuối cùng thì cũng trở về nhà đủ mặt - cùng nhau quây quần bên mâm cơm gia đình buổi tối. Trời mưa dầm hay cơm canh đạm bạc cũng không thành vấn đề, đông đủ là vui rồi!
	PHẠM NGA

TẢN MẠN VỀ CƠN MƯA ĐẦU MÙA