| |
Tết năm nay, tôi không ít bâng khuâng vì để đáp lại nhiều lời chúc năm mới rất ý nhị của bạn bè thì khá rõ rệt tôi đang rơi vào tình trạng nghèo đi cảm xúc và khó khăn trong việc nghĩ ra câu, chữ gì đó cho hay ho một chút - thay vì cứ sáo rỗng “phát tài, phát lộc”, “an khang, hạnh phúc”, “vạn sự như ý”…Có hôm dạo trên net, tình cờ thấy một câu chúc tiếng Anh, đại khái nghĩa là:
Trong Năm Mới, cầu cho bạn:
Đủ hạnh phúc để trở nên dịu dàng nhân hậu,
Đủ nếm trải để trở nên kiên cường mạnh mẽ,
Đủ nỗi buồn đế biết cảm thông,
Và đủ hy vọng để trở nên hạnh phúc.
Thật tình thì tôi không nhất trí lắm với những 4 cái điều “Đủ để…” của câu chúc ra vẻ triết lý này. Nhiều người trong chúng ta vốn có tánh khí nhân hậu, dịu dàng thì họ đâu cần chờ cho có hạnh phúc rồi mới dịu dàng, nhân hậu? Và đã có tính nhân hậu, vị tha rồi thì người ta dễ cảm thông tha nhân, đâu cần chờ đến khi phải tích trữ đầy đủ các nỗi buồn này nọ rồi mới mở lòng cảm thông cho người khác? Nhưng trong lúc “bí” ý tưởng mà email chúc tết, chúc xuân của bạn bè gần xa đã tới tấp gởi về, tôi chắc lưỡi mượn bậy cái câu chúc chưa ổn này phát đi luôn để đáp lễ bạn bè với một nỗi bất an, lo lắng mơ hồ trong lòng…
Y như rằng, có ngay phản hồi “không mong muốn”. Một cô bạn, tốt bụng và thành ý nhắc nhở xây dựng cho anh bạn già lười động não, đã “còm” ngay về lời chúc của tôi, rằng “Huynh à, giờ mà còn nếm trải gì thêm nữa đây, chưa đủ sao Huynh? Còn nỗi buồn nữa, muội xin trả Huynh câu chúc này”.
Trong cuộc sống, dù là cần thiết không-thể-không-có đi nữa thì những lời phân bua, thanh minh bao giờ cũng muộn màng và quá ủ ê để chờ sự mở lòng tiếp nhận và thông cảm (lại vấn đề “thông cảm”) của người nghe. Gởi đi những lời chúc Tết không vui, không phù hợp với xu hướng tự nhiên của bàng dân thiên hạ vào ngày xuân, ngày tết là hướng về tương lai sau khi tính sổ năm cũ…, lỗi này thì đã rõ nhưng chỉ xin phép thanh minh vớt vát một chút với bạn bè.
Nguyên là vài năm gần đây, tuổi cũng đã hơi già, tôi hay sống hoài niệm quá khứ, thường chạnh lòng nhớ tới những điều xưa cũ, những kỷ niệm, những biến cố, những gương mặt người thân, bạn bè… đã một thời hiên diện trong cuộc sống của mình.
Thường tự nhiên mà nhớ, mà lục lại kỷ niệm chứ ít khi cần ai hay điều gì tác động nhưng riêng vào các thời điểm kết thúc năm tháng, giao mùa mưa nắng… thì lại càng nhớ ray rức, muộn phiền.
Sự hèn mọn của con người hữu-hạn là khi đã nhẹ gánh cơm áo, bớt đi nỗi lo vật chất như đa số trong chúng ta hiện nay thì có lúc đã biến thành loài nhai lại kỷ niệm hay loài gặm nhấm cảm xúc, sống “tâm linh” duy cảm hơn chăng? Có lẽ Khổ Đế trong Tứ Diệu Đế của nhà Phật bao gồm cả sự nặng nợ từ quá khứ và nợ từ chia lìa, mất mát bởi “sinh ly, tử biệt”. Thành ra, khi no cơm ấm cật ngồi buồn một mình hay chỉ bởi một chút khơi gợi tình cờ trong sinh hoạt hằng ngày, lại chạnh nhớ hai đấng sinh thành đã khuất bóng, anh em trong nhà và bạn cố cựu đã qua đời khi họ còn chưa kịp nếm mùi tuổi già, nhớ con gái còn chật vật ở xứ người, nhớ bạn thân vừa trải qua sinh tử trong ca mổ tim, mổ cột sống…. Xin lỗi – nhớ cả con chó xù Nhật-lai-ta tên là Misa, chỉ được nuôi bằng cơm thừa canh cặn thời vợ chồng mình còn khó khăn và nó đã chết vì già yếu, trong khi con Misa ngày nay (đặt cùng tên để tưởng nhớ Misa trước) được ăn món ngon, món sạch mà còn chãnh chọe….
Đúng ra là từ lâu rồi – nhất là vài năm gần đây – tôi đã hay bị những đợt nhớ, đợt tưởng kiểu này. Đặc biệt vào cuối năm vừa qua, đang tâm trạng nhớ/tưởng mông lung như thế (đi BS khám thì chắc sẽ bị phán là bệnh trầm cảm) thì bạn bè đông vui họp mặt Noel, tôi chạnh nhớ những người vì cách xa địa lý, không thể có mặt và những người đã về cõi Vĩnh Hằng. Càng đông vui càng nhớ bạn thấm thía.
Rồi nhớ, dù ngày bạn mất mình có cùng vài người bạn trong nhóm đến giúp tang ma và chuyển số tiền tương trợ do các bạn ở xa gởi về, và dù mình có dự bữa giỗ bạn một hai năm đầu, nhưng tệ là mấy cái tết rồi mình đã không ráng sắp xếp ghé thăm – chí ít cũng phải có điện/thư thăm hỏi – gia đình, con cái của bạn.
Mặt trái của Nhớ là Quên. Sự quên lãng phá hoại những ghi nhớ chắt chiu của mình. Ở Phú Nhuận, đang lúc bận chạy công việc gấp thì tình cờ gặp chị bạn gầy yếu, mặc áo nâu sòng lầm lũi băng qua đường, mình định bụng phải tìm lại hay hỏi bạn bè số điện thoại/số nhà chị ấy để ghé thăm thì lần lữa qua ngày qua tháng, lại quên mất việc thực hiện dự tính này. Hay nhóm bạn thời trung học Les Lauriers đã báo cho biết phải lo ghé thăm một bạn nữ cùng lớp ngay đi vì bạn đã dính ung thư, tiên lượng chỉ 6 tháng – 1 năm. Vậy mà, dù bạn ấy chỉ ở Tân Định chứ xa xôi cách trở gì, đến nay mình vẫn chưa…, nay không rõ là bạn còn sống không nữa. Hay do trí nhớ sút kém, tôi định bụng lập một folder đặc biệt trên laptop, ghi luôn vào cuốn sổ riêng (vẫn dành để ghi chép những ngày giỗ quan trọng trong gia đình và giòng họ nội/ngoại, bên chồng bên vợ…) những sinh nhật và ngược lại - ngày mất của nhưng người thân và bạn bè, để đến lúc cần là kịp gởi lời chúc hay nhăc anh em trong nhà chuẩn bị giỗ chạp. Đến nay folder này của tôi đã
có trong máy nhưng vẫn còn thiếu sót nhiều và rất chậm được bổ sung cho đầy đủ. Tất nhiên trên net (Netlog chẳng hạn) cũng có trò nhắc tuồng trước về sinh nhật sắp tới của bạn này, bạn khác để mời mua/gởi quà tặng, điện hoa nhưng không thể nào đầy đủ về danh sách người mình kết bạn.
Lại chợt nhớ ngày xưa, thời Văn Khoa, trong bản Ngày đó chúng mình của Phạm Duy có mấy câu như “Ngày đó có em đi khỏi đời rồi / Và trăng sao đã tắt dưới trời tăm tối”…, đang lúc thất tình - không thể nào nhớ là bởi hình bóng nào nữa – tôi bày đặt làm lời kết cho tình khúc đau thương này, rằng “Ngày đó có nhớ thương hiện thành người”. Ngày nay, tôi nghĩ những nỗi nhớ ray rức của tôi, có khi mông lung, bảng lãng, có khi lại bám chặt vào từng khuôn mặt, sự việc với đầy đủ chi tiết của chuyện cũ, thì lẽ nào ở tuổi đời trên 60 mệt mỏi này, còn chút gì sống động – có khi còn sung mãn một cách kỳ chướng - trong trí tưởng tuổi già, giúp cho ta không rơi vào tình trạng dửng dưng, vô cảm trước cuộc sống, thì chiếm lấy mi-crô và sân khấu lại là những nỗi nhớ, những hoài niệm, những ân hận, những tiếc nuối… chứ không phải những hy vọng, những dự phóng đã trễ muộn nếu còn muốn và ráng thực hiện trong phần đời còn lại?
Dù sao, những lúc được ngồi giữa bạn bè ít khi đông đủ như ý muốn nhưng chúng ta vẫn vui vẻ, ấm cúng, có anh bạn sẵn sàng tranh cãi chí chát chuyện không đâu, có cô em sẵn sàng tin là có rượu uống tiếp mới vui…, tôi vẫn thầm tạ ơn đời, tạ ơn cuộc sống đã cho mình không đến nỗi bị lẻ loi, cô quạnh giữa chợ đời, còn có bằng hữu chịu khó nghe/xem/đăng những điều mình giải bày như tâm sự, kể cả những suy nghĩ, cảm nhận kỳ chướng, bi quan – ít ra là như những lời bộc bạch này. Khởi từ cảm nhận dễ chịu, ấm áp này, tôi biết sẽ làm gì với những nỗi nhớ/quên của mình để mong là tâm tư an lạc hơn.
|
|
