TẠO SINH

Proême
Lời nói đầu: khởi thảo dự tính là một truyện dài, song ở khung cảnh này, những nhân vật ít nhiều phải nói, đối thoại ở thời điểm nào?, sau định thu gọn thành truyện ngắn, viết như một câu văn dài dặc, cũng vẫn là chọn lựa của lịch sử - nên, rốt cuộc là phối hợp của tản văn và thơ, ở chốn gọi là u-topia/ không- không gian – đó là xác định của người viết:


Chị là người con gái đầu tiên y nghĩ . Như nghĩ trong tình yêu. Người con gái ở thuở ấy có lẽ mới mười sáu. Có thể y đã ngoài mười tuổi. Không thể nhớ thời gian. Vì chị lúc nào cũng là người con gái đã lớn trong y. Lên chín, y đã biết yêu - yêu thân thể bằng cảm xúc nhìn-sờ-ngửi-ngắm. Như thực. Dáng thân thể của cô bé mười lăm, mái tóc đã xòa hết bờ vai

Người đàn ông ngoài sáu mươi như gã không mảy may giữ được cái đam mê thầm lén của một thiên đồng chín tuổi. Nên y tuyệt không thể kể lại nỗi cảm xúc đê mê đó

Khung cảnh đã biến mất trên trong trí tưởng. Hỏi : nàng xuất hiện vào lúc nào ? Mở lại ký ức, lục lạo tấm bản đồ trí nhớ

Bấy giờ là năm 19… Quê hương tạm gửi là làng Mễ. Bản phổ hệ còn truyền lại chứng tỏ từ đời tằng tổ nội đã lập nghiệp tại nơi này. Một dinh cơ rộng mấy mẫu, sừng sững một tòa nhà lầu bốn tầng cao ngạo vây quanh bằng những dẫy nhà ngang có từng tên gọi riêng biệt: nhà khách, nhà thuốc, nhà ăn, nhà thóc, nhà học, nhà từ đường, nhà kho, nhà bếp, nhà chội, nhà trò…Riêng tòa lầu bốn tầng đó có một cái tên gọi bình dị của người nhà quê - nhà tây, lối đi lên ở hai bên cuối hành lang sau, nhìn ra vườn đầy cỏ tóc tiên và những bông hoa nở bốn mùa với bức tường rêu ngăn cách bên này là đất, bên ngoài kia là ao - cái thế giới mênh mông những tưởng tượng trong đầu thiếu niên ở tuổi mười Ở đó cũng là thế giới riêng với chị

Chúng tôi thường trèo lên bể nước xây ngay sát tường căn phòng cuối của nhà tây, hình vòm cung, miệng bể nhìn ra sân sau, lối dẫn xuống cầu ao - bể chứa nước mưa truyền từ ống máng dẫn lên tận mái nhà tây - chúng tôi gọi là đỉnh trời vì ao ước/mơ mộng của tuổi nhỏ được leo lên trên đó hẳn sẽ nhìn thấy suốt cả khu vực/trong cái thế giới của chúng tôi, phía chân trời là cõi xa lạ, ở đó đi không bao giờ tới biển cho chúng tôi một thú vui nghịch ngợm đầy huyền bí mỗi khi đứng ở bậc thềm dẫn lên mặt trước, thò hẳn người vào trong và hét lên một tiếng thì âm thanh truyền dội vang vang, không chỉ hét mà còn là nơi để bày tỏ một ý nghĩ thoáng đến để nói với đối phương như đã có lần trong buổi xế chiều y đứng phía sau chị và nhoài đầu vào trong bể để la lớn yêu chị khiến chị phải ôm hai vai y kéo ra và đưa bàn tay mềm mại bịt miệng y

Chúng tôi trèo lên thành bể, bước vào một cái rãnh lớn bên cảnh vòm bể, ngồi ở đó có thể ngửi hương thơm ngọc lan từ cành cao trĩu xuống, chị thường ngắt một đóa ôm vào trong lòng hai bàn tay khum lại, trong thế ngồi chân co chân duỗi, hai bàn tay thõng xuống để trên lòng Y ngồi đối diện, cứ tưởng tượng mình là bông hoa nằm trong lòng bàn tay chị/như một câu chuyện cổ tích chị kể, một ngày kia bông lớn lên nở thành hoàng tử và đi hỏi chị, y thường ngắt ngang lớn lên em cưới chị rồi hai người cùng cười ngất

Không phải chuyện gì y cũng kể cho chị nghe/chuyện y mê đắm cô bé lên mười - ở vào thời tao loạn, người ta cố níu kéo một cái gì thanh bình nên vẫn mở trường học trong khu đình, dùng dẫy nhà ngang là nơi hội họp làm những lớp học nối san sát nhau, tiếng học khua vang từ gian trên xuống gian dưới, âm thanh hỗn độn Y ở cùng lớp với cô bé, ngồi dẫy bàn sau nên được nhìn ngắm thỏa thích

Nàng là người con gái đầu tiên trong đời đánh động trong tâm thân y phân biệt phái giống - từ một cử chỉ rất riêng tư, điều y dấu kín với chị, ở vào giờ ra chơi, y đi theo gót cô bé ra vườn sau, nơi những thềm gạch dẫn đến giòng sông đào, nền đất mới phẳng mịn và những dặng găng, dường như chỉ có một mình cô bé với trời đất bao la, những tiếng vọng của học sinh la hét đùa rỡn vẳng từ sân trường xa, nàng ngồi xuống hướng mặt về giòng sông và một cử chỉ của người lớn, lấy chiếc nón che phia sau; y đứng tần ngần núp bên rặng găng đợi cô bé trở ngược lại trường mới chạy tới nơi nàng vừa ngồi xuống, trên mặt đất mịn còn thấm ướt, y giẫm bước chân mình lên vũng nước, thấy như toàn thân rung lên trong một tiếp nhận thật cảm động, khi y ngẩng mặt lên chạm tia mắt của cô bé còn dừng lại bên rặng găng như ngạc nhiên, nhưng rồi nàng cười, những chiếc răng xinh xắn và nàng ù té chạy…Mãi về sau, y hiểu như thể tình yêu thực sự ở giao ngộ từ chân trần này

Những đêm trăng tròn tỏa sáng một vùng ao chị và y không chỉ ngồi yên trên cối đá nhìn bóng đổ dài xuống thềm tam cấp dẫn vào nhà thóc - chiếc cối giã có thân dài bằng gỗ, một đầu chìm xuống hố xây theo hình chữ nhật để hai, ba người có thể đứng hai bên dùng bàn chân đạp cho thân gỗ được cột ở khoảng lưng chừng vào hệ thống giữ cho đầu bên kia đóng vào cái chầy bằng đá tròn đầu theo nhịp lên xuống nện vào lòng cối đổ đầy gạo - đợi khi người lớn đi ngủ để chuẩn bị dậy sớm tiếp tục công việc làm cho ngày mai, rủ nhau ra ao Cầu ao xây những bậc gạch đá xuống tận đáy bờ, bèo tây bèo tấm tụ thành những khoanh bao quanh khiến mặt nước đã trong lại nhuộm màu xanh ngát Chị đùa người xuống nước thong thả cởi áo cánh vắt lên cành cây sung ngả nghiêng từ phía bên bờ và đưa hai bàn tay tát đùa gọi y – cũng tự nhiên cởi quần áo ném vào một góc bậc tam cấp để nhoài mình về phía chị Bất gíác chị đưa hai bàn tay lên che ngực, song lần đầu tiên thế giới đã mở ra trước mặt, không phải bầu vú mẹ trong ký ức năm bốn tuổi được mẹ cưng chiều còn cho ngậm tí, nhưng là đài hoa trắng y thấy trong vườn, có lẽ nhớ rõ ràng hơn là đôi vú trên tượng sứ tạc hình người đàn bà Nhật trong phòng khách những hình ảnh quấn quit trí nhớ _______________ không đúng, bây giờ là thực tại một thân thể hiện dưới ánh trăng không phải vũng nước trong sớm nắng y dẫm như tiếp cảm từ người cô bé, bây giờ là chị đang xòe hai bàn tay ra nắm lấy vai y hai chị em thong thả quẫy mình trong mặt nước y nhắm mắt lại để thu hình ảnh nàng tiên nữ của mình vào trong trí, chị ơi, chị ơi nghe như thầm thì với chính mình từ một người thứ ba nào đó những năm sau này y vẫn nhớ mãi thân thể người con gái mười lăm đẹp như thu đúc tất cả tinh hoa trời đất thẩm mỹ vào trong bề dầy đường cong của nàng từ cổ từ vai từ bụng từ hai nét kỷ hà giao nhau trong cái giếng ngọc ấy như muốn bắt y lặn người xuống để áp vào để thở mùi hương hoa khi chị kéo đầu lên nước còn sặc sụa chị ơi chị ơi nghe như y thủ thỉ nhưng chị không nói chỉ thấy nụ cười chị phản chiếu ánh trăng và đêm như đứng sững lại không động

Hơn mười năm sau biến chuyển thời cuộc không bắt họ xa nhau Nàng đang sống trong ký túc xá dành cho sinh viên ở xa về thành phố Y đã ra trường và chị trưởng thành trong địa vị một người thành công đầy quyền lực Y ví đang quay cuồng như một con vụ giữa hai người phụ nữ thân thương – có khi tháp tùng chị đi dự những cuộc tiếp tân trọng thể rồi lại ngồi với nàng nơi một quán xá bên bờ mương ở một góc vườn cây Hạnh phúc như trọn đầy không nghĩ không đòi không thiếu Nhìn chị đôi lúc y tự hỏi còn cần gì ở phía trước, y hỏi bao giờ chị lấy chồng, chị cười đợi min đó Y thật hoảng hốt như sắp lạc mất đi một chỗ vắng Vì người con gái của thuở lên mười không hẹn không hứa song như định ước

Có bổ đề nào trong toán không giải Như đường hầm xa tắp No Exit

Rồi y đã gặp một con người kỳ dị Chúng tôi ngồi trong ngôi nhà nhỏ không số giữa những cụm phong lan treo đầy trên những cành thiết tùng mọc rải giữa rừng thông Không bàn cờ tướng bày trên phiến gỗ Không bình trà đối ẩm Dường như y và lão đã thân thiết từ hồi chạy giặc Bây giờ lão đã vô danh, tên tuổi và hành trạng đã vùi khi đào tỵ Nguyên cớ Lịch sử không bao giờ nói sự thật ví như người chết không thể lên tiếng Song y biết lão đang sám hối Với ai? Không, lịch sử chỉ núp sau chính trị, chính trị là hý kịch đẩy xô những thằng bù nhìn chỉ tay rơm ngoài đồng, chính trị đưa quyền thế vào cuồng lý và tư tưởng ghi lại những câu thần chú cho phù thuỷ đưa âm binh vào lò thiêu Lão có chiếc gương thần tạo ra trăm ngàn âm binh trong trận biển người xoá thành luỹ xô đổ thể chế tạo ra huyền truyện dân gian Cả trăm ngàn tạo sinh tiến tới trước giết trăm ngàn chiến binh bằng xương thịt người và lịch sử nghiêng lệch Cuộc chiến chấm dứt dựng những tên người ghi trong sử thi Song bọn lãnh tụ không dừng tham vọng ở đó, chúng đòi hỏi lão tạo những biển người từ gương thần để gây những cuộc chiến ngông nghênh mới mưu làm bá chủ toàn cầu Tại sao lão ngồi đây? Lão đã sử dụng một lần và chỉ được một lần thu những trăm ngàn tạo sinh đó vào quãng hư, không bao giờ có lần thứ hai – cái chết của trăm ngàn chiến binh là tội lỗi của lão: người ta không thể đổi sinh mệnh con người sinh ra và lớn lên theo tự nhiên qua bàn tay sát nhân của âm binh Lão đào tỵ không để tự tay làm lịch sử/ lịch sử cuồng

Tình cờ ấy tạo ra lối thoát cho cờ vây của y

Lão hứa làm một lần duy nhất cuối cùng cho y giải nan đề tình cảm này trước khi lão đi – như người xưa tìm lại đường lên thiên thai trong tiếc nuối

Truyền kỳ: chị đã bằng lòng diễu qua gương tạo sinh trước khi từ bỏ cõi ta bà này theo lời khấn vào tu viện Từ bỏ cũng đồng nghĩa như cái chết, bởi siêu vượt là bước sang trường sở khác

Nàng thì đơn giản hơn, trước khung kính tạo sinh như để lại một tấm ảnh cho bạn, như xưa kia vũng nước thấm chân bạn cũng tự nhiên đẹp của kỷ niệm phần lớn nhân loại dầu thô sơ hay uyên bác đứng ở chân trời của mình chỉ thấy quanh quẩn trong vũ trụ giới hạn thái dương hệ không dự kiến phi tưởng

Ở mười năm đầu đó nàng là hình bóng của hai người trong thế giới hạnh phúc mà y tưởng chừng suốt mấy nghìn năm chúng nhân tìm kiếm chập choạng như kẻ mù trước ánh sáng Hạnh phúc không chân không giả ùa vào như hơi thở trong suốt một vị thơm trắng y chỉ gặp được nơi hai người phụ nữ khi cùng ngồi thủ thỉ với nhau hạnh phúc tràn ngập từng vật thể trong căn phòng, từ tách cà phê sớm mai tới ly rượu đượm mùi sương sớm

Thật sự nói nàng là hình bóng không chính xác Nàng là hai chỉ có y mới cảm nhận được, với những kẻ ngoại cuộc chỉ thấy đó một giai nhân xa trông như trăm nghìn hương sắc tụ về gần như pha lê óng chuốt lạnh lùng kiêu sa Khi nhớ đến chị, y thấy trong vòng tay mình là chị Nàng nói không chỉ những vấn đề đang hiện ra dưới phố song cả những đợt tóc tiên ở vườn xưa trong ký ức của chị của y những đêm tắm dưới trăng thở hương hoa thoát ra từ mình nàng

Người ta chỉ có thể đọc trên mặt chữ Nhưng nàng là trăm nghìn quyển sách ép vào trang giấy ghi nhật trình của đời từ chuyến xe ngang thảm xanh thung lũng ghềnh thác hỏa sơn khe đá để y có thể thong thả trải ra những tư kiến Nàng như tri kỷ duy nhất ở cuộc thế tha hóa này

Vào tuổi năm mươi y nhận ra thời gian không chỉ như bóng câu qua cửa nhưng là thất bại của mình Nàng vẫn ở đó không phôi pha tuổi trẻ Vì nàng vẫn là chị của tuổi mười sáu và người con gái biết nhau từ năm lên mười Y như kẻ thua trong cuộc việt dã này

Mười năm sau y không sợ cái chết song kinh hãi quá trình tha hóa này Bởi nàng vẫn là tri kỷ ở bên mình, dường như nàng không tư lự đến sự biến đổi thân thể của bạn nàng không thấy khác ở thế giới bên ngoài, cả những xô lệch của xã hội - từ chiều vận động truyền hình, cơ động không gian thay đổi, thông giao không mặt phẳng, con người có thể vẽ tiện nghi và điều khiển song Vì những khuôn mặt ở những thành phố y và nàng đi ngang họ chưa bao giờ dừng ở một chỗ Để họ không thấy cái chết đến với những người chung quanh - những người bạn trong hội quán đến những người hầu sửa soạn phòng ốc ở mỗi nơi họ dừng chân Song điều y nhận ra và nàng không cảm – đó là tuổi già của riêng y, kinh qua kinh nghiệm không độ của riêng y Cả điều y nhận ra và nàng không cảm – đó là sự bất tử của nàng

Người đàn ông ngoài sáu mươi như y không còn may mắn giữ những cảm xúc thầm kín của kỷ niệm nhìn đôi vú như tượng sứ của chị trong đêm tắm ao không còn thấy bàn chân thấm vũng nước mịn trên đất khi ngước lên thấy đôi mắt cô bé sau rặng găng Vì trước sau y cũng phải chết

Ở tuổi tám mươi y hốt hoảng nghĩ đến ngày mai rất gần rất gần Thật tàn nhẫn nghĩ đến nàng mãi ở lại trên thế gian một mình Y nghĩ đến lúc nàng ở bên y ngày nhắm mắt Không thể tưởng tượng nàng phải khóc những giọt nước mắt chưa hề từ ngày tạo sinh của nàng

Bất giác y nhớ đến con người kỳ dị/lão bác học người đã từng tạo ra ngàn ngàn chiến sĩ/âm binh trong trận giặc biển người để đám lĩnh tụ thống trị những phần thế giới và lão lặng lẽ đào thoát để sám hối cuộc tạo sinh ngông trí Bây giờ lão ở đâu? Lão đang làm thượng đế ở một thiên giới nào khác? Hay lão vẫn trường sinh trong hang đỉnh nào đó? Lão có biết người tri kỷ mang hai hình bóng thân yêu của y sẽ đi về vô tận… Làm sao đoán được tư tưởng của lão về tác phẩm tạo sinh lão cho y như một tặng phẩm vô giá này?

Thật ra, y không hiểu: con người thì phải chết, còn tác phẩm vĩnh viễn ở lại trên đời – như nàng Kiều tuyệt kỷ nhan sắc của họ Nguyễn, người chinh phụ đẹp như đoá sen buổi sớm của họ Đặng, cô đơn như tần phi trong cung cấm của Ôn Như vẫn bất tử, huống chi nàng?

Đặng Phùng Quân